بی پدر

به سر خاک پدر، دخترکی
صورت و سینه بناخن میخست
که نه پیوند و نه مادر دارم
کاش روحم به پدر می‌پیوست
گریه‌ام بهر پدر نیست که او
مرد و از رنج تهیدستی رست
زان کنم گریه که اندریم بخت
دام بر هر طرف انداخت گسست
شصت سال آفت این دریا دید
هیچ ماهیش نیفتاد به شست
پدرم مرد ز بی داروئی
وندرین کوی، سه داروگر هست
دل مسکینم از این غم بگداخت
که طبیبش ببالین ننشست
سوی همسایه پی نان رفتم
تا مرا دید، در خانه ببست
همه دیدند که افتاده ز پای
لیک روزی نگرفتندش دست
آب دادم بپدر چون نان خواست
دیشب از دیدهٔ من آتش جست
هم قبا داشت ثریا، هم کفش
دل من بود که ایام شکست
اینهمه بخل چرا کرد، مگر
من چه میخواستم از گیتی پست
سیم و زر بود، خدائی گر بود
آه از این آدمی دیوپرست 

پروین اعتصامی 

ع.سربدار 

برادرانم از فقر وگرسنگی مردن 

                                  قوم وخویشان ما در عزایشان
                    
                                                       گوسفندان قربانی کردند

 

 دشتها آلوده ست
در لجنزار گل لاله نخواهد رویید
در هوای عفن آواز پرستو به چه کارت آید
فکر نان باید کرد
و هوایی که در آن
 نفسی تازه کنیم
گل گندم خوب است
گل خوبی زیباست
ای دریغا که همه مزرعه دلها را
علف هرزه کین پوشانده ست
هیچکس فکر نکرد
که در آبادی ویران شده دیگر نان نیست
و همه مردم شهر
 بانگ برداشته اند
که چرا سیمان نیست
 و کسی فکر نکرد
که چرا ایمان نیست
و زمانی شده است
که به غیر از انسان
 هیچ چیز ارزان نیست  

شعر از: حمید مصدق
ع.سربدار

آب و آتش

آب و آتش نسبتی دارند جاویدان  

 مثل شب با روز ، اما از شگفتیها 
 

ما مقدس آتشی بودیم و آب زندگی در ما 
 

 آتشی با شعله های آبی زیبا 
 

آه  

 سوزدم تا زنده ام یادش که ما بودیم 
 

 آتشی سوزان و سوزاننده و زنده  

چشمه ی بس پاکی روشن 
 

 هم فروغ و فر دیرین را فروزنده 
 

هم چراغ شب زدای معبر فردا 
 

آب و آتش نسبتی دارند دیرینه  

 آتشی که آب می پاشند بر آن ، می کند فریاد 
 

 ما مقدس آتشی بودیم ، بر ما آب پاشیدند  

 آبهای شومی و تاریکی و بیداد  

خاست فریادی ، و درد آلود فریادی
 

من همان فریادم ، آن فریاد غم بنیاد  

هر چه بود و هر چه هست و هر چه خواهد بود  

من نخواهم برد ، این از یاد  

 کآتشی بودیم بر ما آب پاشیدند  

 گفتم و می گویم و پیوسته خواهم گفت  

ور رود بود و نبودم  

همچنان که رفته است و می رود  

بر باد 

  مهدی اخوان 

ع.سربدار

جامه ی عید

سرخوش و خندان ز جا برخاستم
خانه را همچون بهشت آراستم
شمع های رنگ رنگ افروختم
عود و اسپند اندر آتش سوختم
جلوه دادم هر کجا را با گلی
نرگسی یا میخاکی یا سنبلی
کودکم آمد به برخواندم ورا
جامه های تازه پوشاندم ورا
شادمان رو جانب برزن نهاد
تا بداند عید، یاران را چه داد
ساعتی بگذشت و باز آمد ز در
همچو طوطی قصه ساز آمد ز در
گفت: «مادر! جامه ام چرکین شده
قیرگون از لکه های کین شده
بس که بر او چشم حسرت خیره شد
رونقش بشکست و رنگش تیره شد
هر نگاه کینه کز چشمی گسست
لکه یی شد روی دامانم نشست
از حسد هر کس شراری برفروخت
زان شرر یک گوشه از این جامه سوخت
مانده بر این جامه نقش چشمشان
کینه و اندو ه و قهر و خشمشان»
گفتمش: «این گفته جز پندار نیست»
گفت : « مادر! دیده ات بیدار نیست
جامه تنها نه که جان فرسوده شد
بس که با چشمان حسرت سوده شد
از چه رو خواهی که من با جامه یی
افکنم در برزنی هنگامه یی
جلوه در این جامه آخر چون کنم
کز حسد در جام خلقی خون کنم
شرمم اید من چنین مست غرور
دیگران چون شاخه ی پاییز، عور
همچو ماهی کش نباشد هاله یی
یا چو شمعی کو ندارد لاله یی
بر تنم این پیرهن ناپک شد
چون دل غمدیدگان صد چک شد
یا مرا عریان چو عریانان بساز
یا لباسی هم پی آنان بساز!»
این سخن گفت و در آغوشم فتاد
ککلش آشفت و بر دوشم فتاد
اشک من با اشک او آمیخت نرم
بوسه هایم بر لبانش ریخت گرم
گفتمش:« آنان که مال اندوختند
از تو کاش این نکته می آموختند
کاخشان هر چند نغز و پربهاست
نقش دیوارش ز خشم چشم هاست
گر شرابی در گلوشان ریخته
حسرت خلقی بدان آمیخته
شاد زی، ای کودک شیرین من
از رخت باغ و گل و نسرین من!
از خدا خواهم برومندت کند
سربلند و آبرومندت کند
لیک چون سر سبز، شمشادت شود
خود مبادا نرمی از یادت شود
گر ترا روزی فلک سرپنجه داد
کس ز نیرویت مبادا رنجه باد!» 

سیمین بهبهانی   

ع.سربدار

بیا ز سنگ بپرسیم

 درون اینه ها درپی چه می گردی ؟
 بیا ز سنگ بپرسیم
 که از حکایت فرجام ما چه می داند
بیا ز سنگ بپرسیم
زانکه غیر از سنگ
کسی حکایت فرجام را نمی داند
همیشه از همه نزدیک تر به ما سنگ است
 نگاه کن
نگاه ها همه سنگ است و قلب ها همه سنگ
 چه سنگبارانی ! گیرم گریختی همه عمر
کجا پناه بری ؟
خانه خدا سنگ است
به قصه های غریبانه ام ببخشایید
 که من که سنگ صبورم
 نه سنگم و نه صبور
دلی که می شود از غصه تنگ می ترکد
چه جای دل که درین خانه سنگ می ترکد
در آن مقام که خون از گلوی نای چکد
عجب نباشد اگر بغض چنگ می ترکد
 چنان درنگ به ما چیره شد که سنگ شدیم
دلم ازین همه سنگ و درنگ می ترکد
بیا ز سنگ بپرسیم
که از حکایت فرجام ما چه می داند
از آن که عاقبت کار جام با سنگ است
بیا ز سنگ بپرسیم
 نه بی گمان همه در زیر سنگ می پوسیم
 و نامی از ما بر روی سنگ می ماند ؟
درون اینه ها در پی چه می گردی ؟

فریدون مشیری

ع.سربدار

بازگشت

مدتی بود که میخواستم سر  در نیستی خود برم تا در هستی

 او بر آیم ولی نشاید کار برزگان کردن.....امید که از این

به بعد در خیل شما عزیزان پیوسته باشمی تا دل از خود

 کنده باشمی ودر فنا در شما  شاید از خود خلاصی یافتمی....!

پشت این نقاب خنده

پشت این نگاه شاد

 چهره خموش مرد دیگری است

مرد دیگری که سالهای سال

در سکوت و انزوای محض

بی امید بی امید بی امید زیسته

مرد دیگری که پشت این نقاب خنده

 هر زمان به هر بهانه

 با تمام قلب خود گریسته

مرد دیگری نشسته پشت این نگاه شاد

 مرد دیگری که روی شانه های خسته اش

 کوهی از شکنجه های نارواست

 مرد خسته ای که دیدگان او

قصه گوی غصه های بی صداست

پشت این نقاب خنده

بانگ تازیانه می رسد به گوش

صبر

صبر

صبر

وز شیارهای سرخ

خون تازه می چکد همیشه

روی گونه های این تکیده خموش

مرد دیگر نشسته پشت این نقاب خنده

با نگاه غوطه ور میان اشک

با دل فشرده در میان مشت

خنجری شکسته در میان سینه

خنجری نشسته در میان پشت

کاش می شد این نگاه غوطه ور میان اشک را

بر جهان دیگری نثار کرد

کاش می شد این دل فشرده

بی بهاتر از تمام سکه های قلب را

زیر آسمان دیگری قمار کرد

کاش می شد از میان این ستارگان کور

سوی کهکشان دیگری فرار کرد

با که گویم این سخن که درد دگیری است

از مصاف خود گریختن

وین همه شرنگ گونه گونه را

 مثل آب خوش به کام خویش ریختن

ای کرانه های جاودانه ناپدید

ایم شکسته صبور را

در کجا پناه می دهید ؟

ای شما که دل به گفته های من سپرده اید

مرد دگیری است

این که با شما به گفتگوست

مرد دیگری که شعرهای من

 بازتاب ناله های نارسای اوست

فریدون مشیری 

ع.سربدار

شمع

تا سحر ای شمع بر بالین من

امشب از بهر خدا بیدار باش

سایه غم ناگهان بر دل نشست

رحم کن امشب مرا غمخوار باش

کام امیدم بخون آغشته شد

تیرهای غم چنان بر دل نشست

کاندرین دریای مست زندگی

کشتی امید من بر گل نشست

آه ، ای یاران به فریادم رسید

ورنه مرگ امشب به فریادم رسد

ترسم آن شیرین تر از جانم ز راه

چون به دام مرگ افتادم ،رسد

گریه و فریاد بس کن شمع من

بر دل ریشم نمک، دیگر مپاش

قصه بیتابی  دل پیش من

بیش از این دیگر مگو خاموش باش

جز تو ام ای مونس شب های تار

در جهان دیگر مرا یاری نماند

زآن همه یاران بجز دیدار مرگ

با کسی امید دیداری نماند

همدم من، مونس من، شمع من

جز توام در این جهان غمخوار کو؟

وندرین صحرای وحشت زای مرگ

وای بر من ، وای بر من،یار کو؟

اندرین زندان من ، امشب شمع من

دست خواهم شستن ازاین زندگی

تا که فردا همچو شیران بشکنند

ملتم زنجیر های بندگی

ع.سربدار

من زاهد ودرویشم

صد قافله در پیشم

من رند خراباتم

فارغ ز مباهاتم

من بر سر هر راهی

صد دار بر افرازم

تا کوس اناالحق را

بر جان جهان ریزم

ع.سربدار

رهایی

صدای ضربان قلبم را از پشت شیشه های پنجره ای بسته

وآخرین پک های نفسم را با سیگاری که دیگر رو به خاموشیست

وپلک های سنگینم را به زور از هم میگشایم تا شاید برای آخرین بار

در این دنیا چیزی باشد که قابل نگریستن باشد..... شاید 

 رهایی و آزادی چه سخت است این نعمتی که همه به

دنبال آنند ولی وقتی به دستش میاوری به دنبال قفسی

میگردی تا خود را در آن حبس کنی از دید نگا های

نامحرمان و کسانی که دوستت میپندارند واین فقط

تو هستی که میدانی که تنهایی  ورها ورهایی را

باور نتوانی کرد که رهایی یعنی غربت و بیکسی

فارغ از همه چیز و همه کس  ودر این بیابان

حول و ولا وتاریک تنها تویی  وتو ودر این

شبستان سرد و تاریک زوزه گرگان وشغالان

نه سکوت مبهم  وگنگی ترا میخواند به خویش

وتو تمام  وجودت فرار و گریزان از این همه

رهایی  

ع.سربدار

غریبانه

نفس آدم ها سر به سرافسردهست

روزگاریست در این گوشه

پژمرده هوا هر نشاطی مرده است..!

سهراب

بگردید ، بگردید ، درین خانه بگردید 

 دراین خانه غریبند ، غریبانه بگردید

یکی مرغ چمن بود که جفت دل من بود 

 جهان لانه ی او نیست پی لانه بگردید 

 یکی ساقی مست است پس پرده نشسته ست 

 قدح پیش فرستاد که مستانه بگردید 

 یکی لذت مستی ست ، نهان زیر لب کیست ؟

 ازین دست بدان دست چو پیمانه بگردید 

 یکی مرغ غریب است که باغ دل من خورد 

 به دامش نتوان یافت ، پی دانه بگردید 

 نسیم نفس دوست به من خورد و چه خوشبوست 

 همین جاست ، همین جاست ، همه خانه بگردید 

 نوایی نشنیده ست که از خویش رمیده ست 

 به غوغاش مخوانید ، خموشانه بگردید

سرشکی که بر آن خاک فشاندیم بن تاک 
 

در این جوش شراب است ، به خم خانه بگردید 

 چه شیرین و چه خوشبوست ، کجا خوابگه اوست ؟

 پی آن گل پر نوش چو پروانه بگردید 

 بر آن عشق بخندید که عشقش نپسندید 

 در این حلقه ی زنجیر چو دیوانه بگردید 

 درین کنج غم آباد نشانش نتوان دید 

 اگر طالب گنجید به ویرانه بگردید 

 کلید در امید اگر هست شمایید 

 درین قفل کهن سنگ چو دندانه بگردید 

 رخ از سایه نهفته ست ، به افسون که خفته ست ؟

 به خوابش نتوان دید ، به افسانه بگردید 

 تن او به تنم خورد ، مرا برد ، مرا برد 

 گرم باز نیاورد ، به شکرانه بگردید

ه.الف .سایه

(ع.سربدار)

تولدی دیگر

غریبی بس مرا دلگیر داره

فلک بر گردنوم زنجیر داره

فلک از گردنوم زنجیر وردار

که غربت خاک دامن گیر داره

*****************
پارادایس یکمین سال عمرخویش را پشت سرنهاد و من سی ونهین سال را

پـــارادایس یک سال را با دوستانی همدم وهمدل پشت سر نهاد ومن سی نه

سـال را تنها و غریب چونـــان کرگدنی تنها سر بر زیر افکنده در لم یزرع

روزمرگی و پوچستان زمین و زمان دربین خــویشان وعزیــزانم گم گشتم و

خفگــی دیوانه واری گلویم رامی جویدوحال باز تنها و تنها تر در غربتستانی

جزیره وارواتوپیایی دردرون خویش هم درجغرافیای مکانی وزمانی خویش

 تا دست سرنوشت برای این نابخشوده چه تقدیری را رقم زده است شکنجه هایی

 سیزیف وار برای تنی فرسوده وخسته

از ادامه حیات در این کره خاکی و این دایره مینا  که چنین خونین گشته از آن وین

جگرمی نخورده وسینه ای مال امال درد که اورا نیست مرحمی بر دل ریش خورده اش

خدا  را مرحمی

ع.سربدار

چیز ها دیدم من

رنج با خود بودن

رنج تنهای خویش

در میان قوم خویش

وسکوت کردن خویش

وسکوتم را نشکستم هرگز

درد آزارم داد

طعنه ها بر دل من ریش زدند

روح من گشت پریش

دل من آزرده است

دل من بشکسته است

دل من بارانی است

لیک چشمانم خشک

چونکه من در

دل خویش میگریم

گفته بودند زندگی زیباست

زندگی آتشگهی دیرنده پابرجاست

لیک

زندگی دردل من اتشی

افکنده است

واندر ان اتش دل من

میسوزد

بغض من می ترکد

دل من دست از این سر بردار

کین سر سر بردارمنتظر است

شاید ..شاید امشب به سراغم ایند

باید امشب بروم

چه کسی بود صدا زد مرا

ع.سربدار

شاملو

برای چهارمین بار قبر بزرگ مرد

آزاده ایران ویران شد

ع.سربدار

من بامداد سرانجام

خسته

بی آنکه جز با خویشتن به جنگ برخاسته باشم

هر چند جنگی از این فرساینده تر نیست

که بیش از ان باره برانگیزی

آگاهی

که سایه عظیم کرکسی گشوده بال

بر سر این میدان گذشته است

تقدیر از تو گدازی خون آلود در خاک کرده است

وترا

از شکست ومرگ

گریز نیست

آری ..... این بامداد را

هرگز غروبی نیست.....!

احمد شاملو

درد نامه

من دیگر هرگز نخواهم خندید                                                                

من دیگر هرگز نخواهم خندید

هرگز لبانم دیگربه شادی از هم نخواهم گشود

هرگز صورتم از ذوق دیدن چیزی یا کسی گل نخواهد انداخت.

آری دیرگاهی است در این خلوت ماتم زده

مرگ خویش را در خویش باور کرده ام

دیر گاهی است که من مرده ام

و من این را از نگاه های بی احساس دگران

فهمیده ام

از بی تفاوتی تمامی کسانی که در خیال من

از کنار من عبور می کنند

و می بینند که بر من چه می گذرد

آری دیرگاهی است که من مرده ام  وباور نداشته ام

مرگ خویش را

واکنون بدین باوررسیده ام که فقط من هستم

که احساس درد دیگران را در خویش لمس می کنم

و از درد بر خویش می پیچم و می پیچم ومی پیچم

وسکوت را بر خود تحمیل کرده ام

به جرم غریب بودن در دیار خویش

ع.سربدار

زندگی توده

زندگی توده انباشته ای از درد است

زندگی لبخند داس مه نو ست

زندگی تیشه مرگ است به دست

زندگی ابر پر از باران است

دل من میشکند وقتی که

گل مریم میروید.

یا که شب بو

فضا را از عطر

 اکنده کند.

مرگ را خدایا

اگر از قاموس طبیعت میبرد

تکلیف چه بود.

دیگر نخواهم نبشت.خسته ام .... تا بعد

 خدا به سلامت داردتان.........بدرود

ع.سربدار

عجب صبری خدا دارد

قطعه شعری از استاد رحیم معینی کرمانشاهی :

 عجب صبری خدا دارد !                                                                                         

اگر من جای او بودم

همان یک لحظه ی اول

که اول ظلم را می دیدم از مخلوق بی وجدان

جهان را با همه زیبایی و زشتی

به روی یکدگر , ویرانه می کردم .

عجب صبری خدا دارد !

اگر من جای او بودم

که در همسایه ی صدها گرسنه , چند بزمی گرم عیش و نوش می دیدم

نخستین نعره ی مستانه را خاموش آندم

بر لب پیمانه می کردم .

عجب صبری خدا دارد !

اگر من جای او بودم

که می دیدم یکی عریان و لرزان , دیگری پوشیده از صد جامه ی رنگین

زمین و آسمان را

واژگون مستانه می کردم .

عجب صبری خدا دارد !

اگر من جای او بودم

نه طاعت می پذیرفتم

نه گوش از بهر استغفار این بیدادگرها تیز کرده

پاره پاره در کف زاهد نمایان

سبحه ی صد دانه می کردم .

عجب صبری خدا دارد !

اگر من جای او بودم

برای خاطر تنها یکی مجنون صحرا گرد بی سامان

هزاران لیلی نازآفرین را کو به کو

آواره و دیوانه می کردم .

عجب صبری خدا دارد !

اگر من جای او بودم

به گرد شمع سوزان دل عشاق سرگردان

سراپای وجود بی وفا معشوق را , پروانه می کردم .

عجب صبری خدا دارد !

اگر من جای او بودم

به عرش کبریایی با همه صبر خدایی

تا که می دیدم عزیز نابجایی , ناز بر یک ناروا گردیده خواری می فروشد

گردش این چرخ را

وارونه بی صبرانه می کردم .

عجب صبری خدا دارد !

اگر من جای او بودم

که می دیدم مشوش عارف و عامی , زبرق فتنه ی این علم عالم سوز مردم کش

به جز اندیشه عشق و وفا , معدوم هر فکری

در این دنیای پر افسانه می کردم .

عجب صبری خدا دارد !

چرا من جای او باشم

همین بهتر که او خود جای خود بنشسته و تاب 

تماشای تمام زشتکاری های این مخلوق را دارد !

وگرنه من به جای او چو بودم

یک نفس کی عادلانه سازشی

با جاهل و فرزانه می کردم

عجب صبری خدا دارد !

  عجب صبری خدا دارد !

ع سربدار

برادرانم

برادرانم از فقر و گرسنگی مردند

                               قوم وخویشان ما در عزایشان

                      گوسفندان قربانی کردند.............

من مست  بودم از ازل

ساقی بیامد در نظر

گفتا بگیر جام دگر

از فرط سستی وکجی

وز دست اوهام تهی

از کف رها شد جام می

آن جام پر ز خام می

ناگه بشد بلوا وشر

درد آمد و رنج آمد و

غوغا بشد در بحر وبر

دیدم یکی گفتا یخشم

کی ابله پر مدعا

ای کهنه مغز بی کلاه

دانی چه کردی بر خودت

بنگر ببین اندر برت

ماند یکی آن دلبرت

گفتم بیا ای عشق من

تا من رها گردم زدرد

گفتا که ای فانی پست

من خود بدم هر چه که هست

گفتم کجایی عقل من

تا توبگیری دست من

گفتا که گر عقل بایدت

لبریز از غم آیدت

در فکر شو اندیشه شو

از چه بلغزید دست تو

وز جبر بود یا اختیار

بازیچه دست نگار

چون من نداشتم عقلکی

یا فهم ودرک اندکی

در خود شدم بی خود شدم

وندر زمین وآسمان

بی یار وبی یاور شدم

با خود بگفتم ای پسر

یزدان پاک داده کلاه

بنگر به این داد ودهش

وز خود برون کن این منش

گفتم که ای دادار پاک

رفتار نیک پندار نیک گفتار نیک

از بهر رحمت ده به من

تا من بمانم با امید

سر به دامانم سکوت اندر بغل

بی خود از کردار خویش اندر ازل

غرق اندر سکوتی میشدم من تا ابد

با غم بود ونبود ای با خرد

در خود بدم دیدم بیامد ساقیا

در دست او یک ساغری

ور دست دیگر دلبری

با شوق و با عشوه گری

چهره نمایان چون پری

شادی بیاورد بهر ما

وز غم رها کرد جان ما

ساقی بگفتا ای پسر

که این همه رحم و امید

از بهر آن اندک سکوت

یزدان پاک داده ترا

اکنون برو نم نم بنوش

کم کم بنوش پیوسته و اندک بنوش

تا شاد باشی با صنم

تا صبح حشر وصور و دم

ع.سربدار

آنکه در خون غلطید

آنکه در خون غلطید

آنکه در خون غلطید

یک نفر بود جوان

یک نفر بود برزگ

یک نفر بود شریف

یک نفر از گل سرخ

یک نفر چون لاله

یک نفر چون سنبل

یک نفر کز سر عشق

جان را بخشیده

چه نکو بخشیده

یک نفر که راستی

ز نگاهش بارد

مهر از او می جوشد

یک نفر کز خونش

گل عشق می روید

یک نفر کز مهرش

کودکی جان گیرد

او که در خون غلطید

یک نفر بود شهید

یک نفر کز جانش

حس شود مهر ــ بسیار

یک نفر کز بویش

می رسد آزادی

ع.سربدار

ای آموزگار بزرگ شهادت

کل شهر محرم وکل یوم عاشورا وکل ارض کربلا

امام صادق

 
ایا اگر  ما در دوران حسین شهیدزندگی میکردیم

چه راهی را انتخاب میکردیم؟ با ازاد مرد تاریخ

همراه بودیم یا در جبهه مقابل او؟

شرایط را در زمان حال ترسیم کنیم

صحنه  روزعاشورا را : که در واقع همینطور هم هست

رانت خواری - فساد مالی -فحشا- نابرابری اقتصادی

تضاد طبقاتی وووووهزاران مورد دیگر که در زندگی روزمره مان

در جامعه مان باآن مواجه ایم وشاهد زمانه خویش هم هستیم

و مسئول در قبال خود  وهمه وفردا ها

حال میخواهیم راهمان را انتخاب کنیم؟چه باید کرد؟سکوت

یعنی همدستی با یزیدیان زمان

سخن گفتن-وهر حرکتی یعنی برسر دار رقصیدن 

کدام ره

ع.سربدار

ای آموزگار بزرگ شهادت
 

و اما تو ای حسین

با تو چه بگویم ؟ شب تاریک وبیم موج گردابی چنین هائل

و تو ای چراغ راه ،ای کشتی رهایی

ای خونی که از آن نقطه صحرا جاودان می طپی و میجوشی

و در بستر زمان جاری هستی وبر همه نسل ها می گذری

و هر زمین حاصلخیزی را سیراب  خون می کنی

ای آموزگار بزرگ شهادت

برقی از آن نور را بر این شبستان سیاه و نومید ما بیفکن

قطره ای از آن خون را در بستر خشکیده و نیم مرده ما

جاری ساز، و تفی از آتش آن صحرای آتش خیز را به این

زمستان سرد وفسرده ما ببخش. ای که مرگ  سرخ را برگزیدی

تا عاشقانت رااز مرگ سیاه برهانی،

ایمان ما ، ملت ما ، تاریخ فردای ما ، کالبد زمان ما

به تو و خون تو محتاج است

بر گرفته از کتاب نیایش

دکتر علی شریعتی

محرم

ایا اگر  ما در دوران حسین شهیدزندگی میکردیم

چه راهی را انتخاب میکردیم؟ با ازاد مرد تاریخ

همراه بودیم یا در جبهه مقابل او؟

ع.سربدار

امام صادق

کل شهر محرم وکل یوم عاشورا وکل ارض کربلا

در قبایل عرب همواره جنگ بود.اما مکه زمین حرام بود

و چهار ماه رجب و ذی القعده وذی الحجه ومحرم

زمان حرام: یعنی که در آن جنگ حرام است.

دو قبیله که با هم در جنگ بودند تا وارد ماه حرام

می شدند.جنگ را موقتا تعطیل میکردند

اما برای آنکه اعلام کنند که : در حال جنگند واین

آرامش از سازش نیست

ماه حرام رسیده است و چون

 بگذرد جنگ ادامه خواهد یافت

سنت بود که بر قبه خیمه فرمانده

 قبیله پرچم سرخی برمی افراشتند

تا دوستان و دشمنان  ومردم  همه بدانند

 که جنگ پایان نیافته است

آنها که به کربلا میروند ومی بینند

 که جنگ با پیروزی

یزید پایان یافته وبر صحنه جنگ

 آرامش مرگ سایه افکنده است

اما می بینند که بر قبه آرامگاه حسین

 پرچم سرخی در اهتزاز است

بگذار این : سالهای حرام : بگذرد

برگزیده از کتاب حسین وارث آدم

دکتر علی شریعتی

..........................................................

امشب  اول  ماه محرم است

شبی که ستمکاران تاریخ  از

 آغاز آن همواره بر خود لرزیده وبا

وحشت و حول بر ان چشم دوخته اند

شبی که آبستن بزرگترین رویداد تاریخ

بشری است امید که بعد ازگذشت  قرنها

کسی یافت شود که

 ندای هل من ناصرا ینصرنی 

را که از گلوی تاریخ هنوز به گوش  جانها میرسد

جوابگوی باشد یا حداقل بی اعتنا

از کنار ان چشم بر نبنددو نگذرد

امید که نسل جوان ما حاکمیت

موجود را با اساس دین

یکی ندانند که همواره یزیدیان

با نام خلیفه الله بر جوامع بشری حکم رانده

ع.سربدار

.........................................................

لحظه ی دیدار

لحظه ی دیدار نزدیک است

باز من دیوانه ام ، مستم

باز می لرزد ، دلم ، دستم

باز گویی در جهان دیگری هستم

های ! نخراشی به غفلت گونه ام را ، تیغ 

 های ، نپریشی صفای زلفکم را ، دست

و آبرویم را نریزی ، دل

ای نخورده مست

لحظه ی دیدار نزدیک است

مهدی اخوان

آیا برادرانیم؟

آیا برادرانیم؟

جانی شکسته دارم از دوستی گریزان

در باورم نگنجد بیداد از عزیزان

وایا ستیزه جویان با دشمنان ستیزند

آیا برادرانیم با یکدیگر ستیزان

آه آن امیدها کو

چون صبح نوشکفته 

 تا حال من ببینند در شام برگ ریزان

از جور دوست هرچند از پا افتادگانیم

ما را ازین گذرگاه ای عشق بر مخیزان

فریدون مشیری 

بابک

روح بابک در تو

در من هست 

 مهراس از خون یارانت ، زرد مشو

پنجه در خون زن و بر چهره بکش

مثل بابک باش

نه 

 سرخ تر ،‌ سرخ تر از بابک باش

 دشمن 

 گرچه خون می ریزد

ولی از جوشش خون می ترسد

مثل خون باش

بجوش

شهر باید یکسر

بابکستان گردد

تا که دشمن در خون غرق شود

وین خراب آباد 

 از جغد شود پاک و

گلستان گردد

خسرو گلسروخی
 

دوزخ روح

من چه گویم که کسی را به سخن حاجت نیست

خفتگان را به سحرخوانی من حاجت نیست 

 این شب آویختگان را چه ثمر مژده ی صبح ؟

 مرده را عربده ی خواب شکن حاجت نیست 

 ای صبا مگذر از اینجا ، که درین دوزخ روح 

 خاک ما را به گل و سرو و سمن حاجت نیست

در بهاری که بر او چشم خزان می گرید 

 به غزل خوانی مرغان چمن حاجت نیست 

 لاله را بس بود این پیرهن غرقه به خون 

 که شهیدان بلا را به کفن حاجت نیست 

 قصه پیداست ز خاکستر خاموشی ما 

 خرمن سوختگان را به سخن حاجت نیست 

 سایه جان ! مهر وطن کار وفاداران است

بادساران هوارا به وطن حاجت نیست

هوشنگ ابتهاج

بجویئم

بجویئم وبیابیم کهن گمشده ها را 


                               وز این خانه برا نیم به زور آمده ها را

گرامی بشماریم چوجانها همه گان ها  


                                     دگر ره بگشایئم به شادی کده ها را

مسخ

نه غار کهف 

 نه خواب قرون 

 چه میبینم ؟

به چشم هم زدنی روزگار برگشته است

به قول پیر سمرقند

همه زمانه دگر گشته است

چگونه پخته خاک

که ذره ذره آب و هوا و خورشیدش

چو قطره قطره خون در وجود من جاری است

چنین به دیده من ناشناس می آید ؟

میان اینهمه مردم میان اینهمه چشم

رها به غربت مطلق

رها به حیرت محض

 یکی به قصه خود آشنا نمی بینم 

 کسی نگاهم را 

 چون پیشتر نمی خواند 

 کسی زبانم را 

 چون پیشتر نمی داند

ز یکدیگر همه بیگانه وار می گذریم 

 به یکدیگر همه بیگانه وار می نگریم 

 همه زمانه دگر گشته است 

 من آنچه از دیوار

به یاد می آرم 

 صف صفای صنوبرهاست 

 بلوغ شعله ور سرخ سبز نسترن است

شکفته در نفس تازه سپیده دمان 

 درست گویی جانی به صد هزار دهان

نگاه در نگه آفتاب می خندد

نه برج آهن و سیمان 

 نه اوج آجر و سنگ

که راه بر گذر آفتاب می بندد

من آنچه از لبخند

به خاطرم مانده است 

 شکوه کوکبه دوستی است بر رخ دوست

صلای عشق دو جان است و اهتزاز دو روح

نه خون گرفته شیاری ز سیلی شمشیر

نه جای بوسه تیر

من آنچه از آتش

به خاطرم باقی است

فروغ مشعل همواره تاب زرتشت است

شراب روشن خورشید و 

 گونه ساقی است

سرود حافظ و جوش درون مولانا ست

خروش فردوسی است

نه انفجار فجیعی که شعله سیال

به لحظه ای بدن صد هزار انسان را

بدل کند به زغال

همه زمانه دگر گشته است

نه آفتاب حقیقت

نه پرتو ایمان

فروغ راستی از خاک رخت بربسته است 
 

و ‌آدمی افسوس

به جای آنکه دلی را ز خاک بردارد

به قتل ماه کمر بسته است

نه غار کهف

نه خواب قرون! چه فتاده ست ؟

یکی یه پرسش بی پاسخم جواب دهد

یکی پیام مرا 

 ازین قلمرو ظلمت به آفتاب دهد

که در زمین که اسیر سیاه کاریهاست

و قلب ها دگر از آشتی گریزان است 

 هنوز رهگذری خسته را تواند دید

که با هزار امید 

 چراغ در کف

در جستجوی انسان است

فریدون مشیری

کیفر

در این جا چار زندان است

به هر زندان دو چندان نقب، در هر نقب چندین حجره، در هر

حجره چندین مرد در زنجیر ...

از این زنجیریان، یک تن، زنش را در تب تاریک بهتانی به ضرب

 دشنه ئی کشته است .

از این مردان، یکی، در ظهر تابستان سوزان، نان فرزندان خود 
 

را، بر سر برزن، به خون نان فروش 

 سخت دندان گرد آغشته است .

از اینان، چند کس، در خلوت یک روز باران ریز، بر راه ربا

خواری نشسته اند

کسانی، در سکوت کوچه، از دیوار کوتاهی به روی بام جسته اند

کسانی، نیم شب، در گورهای تازه، دندان طلای مردگان را

شکسته اند.

من اما هیچ کس را در شبی تاریک و توفانی نکشته ام

من اما راه بر مردی ربا خواری نبسته ام

من اما نیمه های شب ز بامی بر سر بامی نجسته ام .

***
در این جا چار زندان است

به هر زندان دو چندان نقب و در هر نقب چندین حجره، در هر

حجره چندین مرد در زنجیر ...

در این زنجیریان هستند مردانی که مردار زنان را دوست می دارند .

در این زنجیریان هستند مردانی که در رویایشان هر شب زنی در

وحشت مرگ از جگر بر می کشد فریاد .

من اما در زنان چیزی نمی یابم -

 گر آن همزاد را روزی نیابم ناگهان، خاموش -

من اما در دل کهسار رویاهای خود، جز انعکاس سرد آهنگ صبور

این علف های بیابانی که میرویند و می پوسند

و می خشکند و می ریزند، با چیز ندارم گوش .

مرا ار خود نبود این بند، شاید بامدادی همچو یادی دور و لغزان،

می گذشتم از تراز خاک سرد پست ...

جرم این است !

جرم این است !

احمد شاملو 

فریاد های سوخته

من با کدام دل به تماشا نشسته ام

آسوده 

 مرگ آب و هوا و نبات را

مرگ حیات را ؟

من با کدام یار! 

 در این غبار سنگین 

 مرگ پرندهها را خاموش مانده ام ؟

 در انهدام جنگل 

 در انقراض دریا

در قتل عام ماهی

من با کدام مایه صبوری

فریاد برنداشته ام

آی!....؟

پیکار خیر و شر 

 کز بامداد روز نخستین 

 آغاز گشته بود

در این شب بلند به پایان رسیده است 

 خیر از زمین به عالم دیگر گریخته ست

وین خون گرم اوست که هر جا که بگذریم 

 بر خاک ریخته ست

در تنگنای دلهره اینک 

 خاموش و خشمگین به چه کاریم ؟

فریاد های سوخته مان را 

 در غربت کدام بیابان

از سینه های خسته برآریم ؟

ای کودک نیامده ! ای آرزوی دور 

 کی چهره می نمایی؟

ای نور مبهمی که نمی بینمت درست

کی پرده می گشایی ؟

امروز دست گیر که فردا 

 از دست رفته است

انسان خسته ای که نجاتش به دست تست

فریدون مشیری

رهگذر با من گفت

کودک خواهر من

نونهالی ست که من می بینم 

 می کشد قد چو یکی ساقه سبز گیاه

او چه داند که چرا 

 باغ بی برگ و گیاه 

 از درختان تنومند تهی ست 

 او به من می گوید 

 چه کسی با تبر انداخته است

این درختان را بی رحمانه

او به من می گوید

باز در باغ

 درختان تنومند و قوی خواهد رست ؟

من به او می گویم

من نهالی بودم

که مرا محنت بی آبی در خود 

 افسرد 

 می توانی فردا 

 توتنومند درختی باشی 

 او نمی داند اما 

 ریشه را با تیشه

صحبت از الفت نیست 

 کودک خواهر من

نو نهالی ست که در حال برآورد شدن است

من باو می خواهم

سخت هشدار دهم می ترسم

هیبت تیشه اش افسرده کند 

 کودک خواهر من

غرق در بی خبری ست

حمید مصدق

رفتن

ناله من در گلو خاموش میمیرد.

وز کس اش نیز امید شنیدن نیست.

وشراب را آری دیرگاهی است که مستی اش بخشیده ام.........

وجامم را ز خون پر کرده ام ........ برای کوک ساز های بی فرجام

در زیر باران عشق

وحدیث رفتن خود دیگر حکایتی است

که بارها  وبارها با خود تمرین کرده ام

ودر سوگش در خلوت تنهایی خود

با خود گریسته ام نه برای خود که برای تو

تویی که لبریز از محبتی وعشق

تویی که به سبکبالی یک روح

به ترنم زیبای جویبارها در فصل بهار

وبه لطافت ابر سپید ی که بر طاق فلک چسبیده

که آمدنت را همواره به انتظار  نشسته ام

ورفتنت را .........باور داشته ام

که تو در این دیار غریبی بیش نیستی

وامدنت همواره با کوله بار رفتن بر دوش بوده

(به برادر عزیزم که در دیار غریب آشناست

ودر دیار خویش غریب)

ع.سربدار 

حرف آخر

 آخرین حرف این است

زندگی شیرین است 

 خود از اینروست اگر می گویم 

 پایمردی بکنیم

پیش از آنکه سر ما بر سر دار آرد خصم

ما بکوبیم سر خصم به سنگ

وین تبهکاران را 

 بر سر دار بسازیم آونگ

حمید مصدق
 

ساقی نامه

 

بیا ساقی آن می کـه حال آورد

کرامـت فزاید کـمال آورد

بـه مـن ده که بس بی‌دل افتاده‌ام

وز این هر دو بی‌حاصـل افـتاده‌ام

بیا ساقی آن می که عکسش ز جام

بـه کیخـسرو و جم فرسـتد پیام

بده تا بـگویم بـه آواز نی

کـه جمشید کی بود و کاووس کی

بیا ساقی آن کیمیای فـتوح

کـه با گنـج قارون دهد عـمر نوح

بده تا بـه رویت گـشایند باز

در کامرانی و عـمر دراز

بده ساقی آن می کز او جام جـم

زند لاف بینایی اندر عدم

بـه مـن ده که گردم به تایید جام

چو جـم آگـه از سر عالم تـمام

دم از سیر این دیر دیرینـه زن

صـلایی بـه شاهان پیشینـه زن

هـمان منزل است این جهان خراب

کـه دیده‌سـت ایوان افراسیاب

کـجا رای پیران لشـکرکـشـش

کـجا شیده آن ترک خنجرکشـش

نـه تنـها شد ایوان و قصرش به باد

کـه کـس دخمه نیزش ندارد به یاد

هـمان مرحله‌سـت این بیابان دور

کـه گم شد در او لشکر سلم و تور

بده ساقی آن می که عکسش ز جام

بـه کیخـسرو و جم فرسـتد پیام

چه خوش گفت جمشید با تاج و گنج

کـه یک جو نیرزد سرای سپـنـج

بیا ساقی آن آتـش تابـناک

کـه زردشـت می‌جویدش زیر خاک

بـه من ده که در کیش رندان مست

چـه آتش‌پرسـت و چه دنیاپرست

بیا ساقی آن بکر مستور مـسـت

کـه اندر خرابات دارد نشـسـت

بـه مـن ده که بدنام خواهم شدن

خراب می و جام خواهـم شدن

بیا ساقی آن آب اندیشـه‌سوز

کـه گر شیر نوشد شود بیشه‌سوز

بده تا روم بر فـلـک شیر گیر

بـه هـم بر زنـم دام این گرگ پیر

بیا ساقی آن می که حور بهشـت

عـبیر مـلایک در آن می سرشت

بده تا بـخوری در آتـش کـنـم

مـشام خرد تا ابد خوش کـنـم

بده ساقی آن می کـه شاهی دهد

بـه پاکی او دل گواهی دهد

می‌ام ده مـگر گردم از عیب پاک

بر آرم به عشرت سری زین مـغاک

چو شد باغ روحانیان مسـکـنـم

در اینـجا چرا تختـه‌بـند تـنـم

شرابـم ده و روی دولـت بـبین

خرابـم کـن و گنج حکمت بـبین

من آنم که چون جام گیرم به دست

بـبینـم در آن آینه هر چه هست

بـه مـسـتی دم پادشاهی زنم

دم خـسروی در گدایی زنـم

بـه مسـتی توان در اسرار سفت

کـه در بیخودی راز نتوان نهـفـت

کـه حافظ چو مستانه سازد سرود

ز چرخـش دهد زهره آواز رود

مغـنی کـجایی بـه گلبانگ رود

بـه یاد آور آن خـسروانی سرود

کـه تا وجد را کارسازی کـنـم

بـه رقـص آیم و خرقه‌بازی کنـم

بـه اقـبال دارای دیهیم و تخـت

بـهین میوه خـسروانی درخـت

خدیو زمین پادشاه زمان

مـه برج دولـت شـه کامران

کـه تمکین اورنگ شاهی از اوست

تـن آسایش مرغ و ماهی از اوست

فروغ دل و دیده مـقـبـلان

ولی نـعـمـت جان صاحـبدلان

الا ای هـمای هـمایون نـظر

خجسـتـه سروش مـبارک خبر

فلـک را گهر در صدف چون تو نیست

فریدون و جم را خلف چون تو نیست

بـه جای سکـندر بـمان سالـها

بـه دانادلی کشـف کـن حالـها

سر فـتـنـه دارد دگر روزگار

مـن و مسـتی و فتنه چشـم یار

یکی تیغ داند زدن روز کار

یکی را قـلـمزن کـند روزگار

مـغـنی بزن آن نوآیین سرود

بـگو با حریفان بـه آواز رود

مرا با عدو عاقبت فرصـت اسـت

کـه از آسمان مژده نصرت اسـت

مـغـنی نوای طرب ساز کـن

بـه قول وغزل قـصـه آغاز کـن

کـه بار غمم بر زمین دوخـت پای

بـه ضرب اصولـم برآور ز جای

مـغـنی نوایی بـه گلبانـگ رود

بـگوی و بزن خـسروانی سرود

روان بزرگان ز خود شاد کـن

ز پرویز و از باربد یاد کـن

مـغـنی از آن پرده نقـشی بیار

بـبین تا چه گفـت از درون پرده‌دار

چـنان برکـش آواز خـنیاگری

کـه ناهید چنـگی به رقـص آوری

رهی زن که صوفی بـه حالـت رود

بـه مسـتی وصلـش حوالت رود

مـغـنی دف و چنـگ را ساز ده

بـه آیین خوش نـغـمـه آواز ده

فریب جـهان قصـه روشن اسـت

بـبین تا چه زاید شب آبستن است

مـغـنی مـلولـم دوتایی بزن

بـه یکـتایی او کـه تایی بزن

هـمی‌بینـم از دور گردون شگفت

ندانـم کـه را خاک خواهد گرفـت

دگر رند مـغ آتـشی میزند

ندانـم چراغ کـه بر می‌کـند

در این خونفشان عرصه رسـتـخیز

تو خون صراحی و ساغر بریز

بـه مسـتان نوید سرودی فرست

بـه یاران رفـتـه درودی فرسـت

ع.سربدار

هر که با ما نیست

گفته می شد هر که با ما نیست با مادشمن است 

 گفتم آری این سخن فرموده اهریمن است

اهل معنا اهل دل با دشمنان هم دوستند

ای شما با خلق دشمن ؟ قلبهاتان از آهن است؟


 فریدون مشیری

آیه های زمینی

آنگاه

خورشید سرد شد

و برکت از زمین ها رفت

و سبزه ها به صحرا ها خشکیدند

و ماهیان به دریا ها خشکیدند 

 و خاک مردگانش را

زان پس به خود نپذیرفت

شب در تمام پنجره های پریده رنگ

مانند یک تصور مشکوک

پیوسته در تراکم و طغیان بود

و راهها ادامه خود را

در تیرگی رها کردند

دیگر کسی به عشق نیندیشد

دیگر کسی به فتح نیندیشید

و هیچ کس

دیگر به هیچ چیز نیندیشید

در غارهای تنهایی

بیهودگی به دنیا آمد

خون بوی بنگ و افیون می داد

زنهای باردار

نوزادهای بی سر زاییدند

و گاهواره ها از شرم

به گورها پناه آوردند

چه روزگار تلخ و سیاهی

نان نیروی شگفت رسالت را

مغلوب کرده بود

پبغمبران گرسنه و مفلوک

از وعده گاههای الهی گریختند

و بره های گمشده

دیگر صدای هی هی چوپانی را 

 در بهت دشتها نشنیدند

در دیدگان آینه ها گویی

حرکات و رنگها و تصاویر

وارونه منعکس می گشت

و بر فراز سر دلقکان پست

و چهره وقیح فواحش

یک هاله مقدس نورانی

مانند چتر مشتعلی می سوخت

مرداب های الکل

با آن بخار های گس مسموم

انبوه بی تحرک روشن فکران را

به ژرفنای خویش کشیدند 

 و موشهای موذی

اوراق زرنگار کتب را

در گنجه های کهنه جویدند

خورشید مرده بود

خورشید مرده بود و فردا

در ذهن کودکان

مفهوم گنگ گمشده ای داشت

آنها غرابت این لفظ کهنه را

در مشق های خود

با لکه درشت سیاهی

تصویر می نمودند

مردم

گروه ساقط مردم

دلمرده و تکیده و مبهوت

در زیر بار شوم جسد هاشان

از غربتی به غربت دیگر می رفتند

و میل دردناک جنایت 

 در دستهایشان متورم میشد

گاهی جرقه ای جرقه ناچیزی

این اجتماع ساکت بی جان را

یکباره از درون متلاشی می کرد 

 آنها به هم هجوم می آوردند

مردان گلوی یکدیگر را

با کارد میدریدند

و در میان بستری از خون

با دختران نا بالغ

همخوابه میشدند

آنها غریق وحشت خود بودند

و حس ترسناک گنهکاری

ارواح کور و کودنشان را

مفلوج کرده بود

پیوسته در مراسم اعدام

وقتی طناب دار

چشمان پر تشنج محکومی را

از کاسه با فشار به بیرون می ریخت

آنها به خود فرو می رفتند

و از تصور شهوتناکی

اعصاب پیر و خسته شان تیر میکشید

اما همیشه در حواشی میدانها

این جانیان کوچک را می دیدی

که ایستاده اند

و خیره گشته اند

به ریزش مداوم فواره های آب

شاید هنوز هم در پشت چشمهای له شده در عمق انجماد

یک چیز نیم زنده مغشوش

بر جای مانده بود

که در تلاش بی رمقش می خواست

ایمان بیاورد به پاکی آواز آبها

شاید ولی چه خالی بی پایانی

خورشید مرده بود

و هیچ کس نمی دانست

که نام آن کبوتر غمگین

کز قلب ها گریخته ایمانست

آه ای صدای زندانی

آیا شکوه یأس تو هرگز

از هیچ سوی این شب منفور

نقبی به سوی نور نخواهد زد ؟

آه ای صدای زندانی

ای آخرین صدای صدا ها ...

فروغ فرخ زاد

مشعل خاموش

شانزدهم آذرماه روزی که سه قطره خون

( رضوی ؛قند چی؛آلاد پوش)

  بر در دانشگاه تهران بر زمین نشستند؛به انتظار

 تا چراغ راه دانشجویان گم کرده راه باشند 

 برایرانیان آزاده تسلیت باد 

به امید رهایی دانشجویان زندانی در بند جور نمرود های زمانه

در تمام دنیا  

۱۶/آذر /۱۳۸۴

لبها پریده رنگ و زبان خشک و چاک چاک

رخساره پر غبار غم از سالهای دور

در گوشه ای ز خلوت این دشت هولناک 

 جوی غریب مانده ی بی آب و تشنه کام

افتاده سوت و کور

بس سالها گذشته کز آن کوه سربلند

پیک و پیام روشن و پاکی نیامده ست 

 وین جوی خشک ، رهگذر چشمه ای که نیست

در انتظار سایه ی ابری و قطره ای

چشمش به راه مانده ، امیدش تبه شده ست 

 بس سالها گذشته که آن چشمه ی بزرگ 

 دیگر به سوی معبر دیرین روانه نیست 

 خشکیده است ؟ یا ره دیگر گرفته پیش ؟

 او ساز شوق بود و سرود و ترانه داشت 

 و اکنون که نیست ، ساز و سرود و ترانه نیست

در گوشه ای ز خلوت دشت افتاده خوار  

بر بستر زوال و فنا ، در جوار مرگ

با آن یگانه همدم دیرین دیر سال 

 آن هم نشین تشنه ، چنار کهن ، که نیست 

 بر او نه آشیانه ی مرغ و نه بار و برگ

آنجا ، در انتظار غروبی تشنه است

کز راه مانده مرغی بر او گذر کند

چون بیند آشیانه بسی دور و وقت دیر

بر شاخه ی برهنه ی خشکش ، غریب وار

سر زیر بال برده ، شبی را سحر کند 

 این است آن یگانه ندیمی که جوی خشک 

 همسایه است با وی و همراز و همنشین 

 وز سالهای سال

در گوشه ای ز خلوت این دشت یکنواخت

گسترده است پیکر رنجور بر زمین

ای جوی خشک ! رهگذر چشمه ی قدیم 

 وقتی مه ، این پرنده ی خوشرنگ آسمان

گسترده است بر تو و بر بستر تو بال 

 آیا تو هیچ لب به شکایت گشوده ای 

 از گردش زمانه و نیرنگ آسمان ؟

من خوب یادم آید ز آن روز و روزگار 

 کاندر تو بود ، هر چه صفا یا سرور بود 

 و آن پاک چشمه ی تو ازین دشت دیولاخ

بس دور و دور بود ، و ندانست هیچ کس 

 کز کوهسار جودی ، یا کوه طور بود

آنجا که هیچ دیده ندید و قدم نرفت 

 آنجا که قطره قطره چکد از زبان برگ

آنجا که ذره ذره تراود ز سقف غار

روشن چو چشم دختر من ، پاک چون بهشت

دوشیزه چون سرشک سحر ، سرد چون تگرگ

من خوب یادم آید ز آن پیچ و تاب هات 

 و آنجا که آهوان ز لبت آب خورده اند 

 آنجا که سایه داشتی از بیدهای سبز 

 آنجا که بود بر تو پل و بود آسیا

و آنجا که دختران ده آب از تو برده اند

و اکنون ، چو آشیانه متروک ، مانده ای 

 در این سیاه دشت ، پریشان وسوت و کور

آه ای غریب تشنه ! چه شد تا چنین شدی 

 لبها پریده رنگ و زبان خشک و چاک چاک

رخساره پر غبار غم از سالهای دور ؟

مهدی اخوان ثالث

مرداب

 عمر من دیگر چون مردابی ست

راکد و ساکت و آرام و خموش

نه از او شعله کشد موج و شتاب 

 نه در او نعره زند خشم و خروش

گاهگه شاید یک ماهی پیر 

 مانده و خسته در او بگریزد

وز خرامیدن پیرانه ی خویش

موجکی خرد و خفیف انگیزد 

 یا یکی شاخه ی کم جرأت سیل 

 راه گم کرده ، پناه آوردش

و ارمغان سفری دور و دراز 

 مشعلی سرخ و سیاه آوردش

بشکند با نفسی گرم و غریب

انزوای سیه و سردش را

لحظه ای چند سراسیمه کند

دل آسوده ی بی دردش را

یا شبی کشتی سرگردانی

 لنگر اندازد در ساحل او 

 ناخدا صبح چو هشیار شود

بار و بن برکند از منزل او

یا یکی مرغ گریزنده که تیر

خورده در جنگل و بگریخته چست

دیگر اینجا که رسد ، زار و ضعیف

دست و پایش شود از رفتن سست 

 همچنان محتضر و خون آلود

افتد ، آسوده ز صیاد بر او 

 بشکند آینه ی صافش را

ماهیان حمله برند از همه سو

گاهگاه شاید مرغابیها

خسته از روز بر او خیمه زنند

شبی آنجا گذرانند و سحر

سر و تن شسته و پرواز کنند

ورنه مرداب چه دیدیه ست به عمر

غیر شام سیه و صبح سپید ؟

روز دیگر ز پس روز دگر

همچنان بی ثمر و پوچ و پلید ؟

ای بسا شب که به مرداب گذشت

زیر سقف سیه و کوته ابر 

 تا سحر ساکت و آرام گریست

باز هم خسته نشد ابر ستبر 

 و ای بسا شب که بر او می گذرد

غرقه در لذت بی روح بهار

او به مه می نگرد ، ماه به او 

 شب دراز است و قلندر بیکار 

 مه کند در پس نیزار غروب 

 صبح روید ز دل بحر خموش

همه این است و جز این چیزی نیست

عمر بی حادثه ی بی جر و جوش

دفتر خاطره ای پاک سپید

نه در او رسته گیاهی ، نه گلی 

 نه بر او مانده نشانی نه، خطی

اضطرابی تپشی ، خون دلی

ای خوشا آمدن از سنگ برون

سر خود را به سر سنگ زدن 

 گر بود دشت گذشتن هموار 

 ور بوده دره سرازیر شدن

ای خوشا زیر و زبرها دیدین 

 راه پر بیم و بلا پیمودن 

 روز و شب رفتن و رفتن شب و روز

جلوه گاه ابدیت بودن

عمر « من » اما چون مردابی ست

راکد و ساکت و آرام و خموش

نه در او نعره زند مجو و شتاب

نه از او شعله کشد خشم و خروش

مهدی اخوان ثالث

تشویش

بنشینیم و بیندیشیم

 این همه با هم بیگانه 

 این همه دوری و بیزاری

 به کجا آیا خواهیم رسید آخر ؟

و چه خواهد آمد بر سر ما با این دلهای پراکنده؟

جنگلی بودیم

شاخه در شاخه همه آغوش

 ریشه در ریشه همه پیوند

وینک انبوه درختانی تنهاییم

مهربانی به دل بسته ما مرغی ست 

 کز قفس در نگشادیمش

و. به عذری که فضایی نیست

وندرین باغ خزان خورده

جز سموم ستم آورده هوایی نیست

ره پروازار ندادیمش

هستی ما که چو آینه

 تنگ بر سینه فشردیمش از وحشت سنگ انداز

نه صفا و نه تماشا به چه کار آمد؟

دشمنی دل ها را با کین خوگر کرد 

 دست ها با دشنه همدستان گشتند

و زمین از بدخواهی به ستوه آمد

ای دریغا که دگر دشمن رفت از یاد

وینک از سینه دوست

خون فرو می ریزد

دوست کاندر بر وی گریه انباشته را نتوانی سر داد

 چه توان گفتمش؟

بیگانه ست

و سرایی که به چشم انداز پنجره اش 

 نیست درختی که بر او مرغی

به فغان تو دهد پاسخ.. !زندان است

من به عهدی که بدی مقبول

و توانایی دانایی ست

با تو از خوبی می گویم

از تو دانایی می جویم 

 خوب من ! دانایی را بنشان بر تخت 

 و توانایی را حلقه به گوشش کن

من به عهدی که وفاداری

داستانی ملال آور

 و ابلهی نیست دگر افسوس

داشتن جنگ برادرها را باور 

 آشتی را 

 به امیدی که خرد فرمان خواهد راند

می کنم تلقین 

 وندر این فتنه بی تدبیر 

 با چه دل شوره و بیمی نگرانم من

 این همه با هم بیگانه 

 این همه دوری و بیزاری

به کجا آیا خواهیم رسید آخر ؟

و چه خواهد آمد بر سر ما با این دلهای پراکنده ؟

 بنششینیم و بیندیشیم

هوشنگ ابتهاج

سرود پناهنده

نجوا کنان به زمزمه سرگرم
مردی ست با سرودی غمناک
خسته دلی ، شکسته دلی ، بیزار
 از سر فکنده تاج عرب بر خاک
این شرزه شیر بیشه ی دین ، آیت خدا
 بی هیچ باک و بیم و ادا
 سوی عجم کشیده دلش ، از عرب جدا
امشب به جای تاج عرب شوق کوچ به سر دارد
آهسته می سراید و با خویش
 امشب سرود و سر دگر دارد
نجوا کنان به زمزمه ، نالان و بی قرار
 با درد و سوز گرید و گوید
امشب چو شب به نیمه رسد خیزم
وز این سیاه زاویه بگریزم
پنهان رهی شناسم و با شوق می روم
ور بایدم دویدن ، با شوق می دوم
گر بسته بود در ؟
 به خدا داد می زنم
سر می نهم به درگه و فریاد می کنم
خسته دل شکسته دل غمناک
افکنده تیره تاج عرب از سر
فریاد می کند
 هیهای ! های ! های
ای ساقیان سرخوش میخانه ی الست
راهم دهید آی ! پناهم دهید آی
 اینجا
 درمانده ای ز قافله ی بی دل شماست
آواره ای، گریخته ای ، مانده بی پناه
آه
اینجا منم ، منم
 کز خویشتن منفورم و با دوست دشمنم
امشب عجیب حال خوشی دارد
پا می زند به تاج عرب ، گریان
حال خوشی ، خیال خوشی دارد
امشب من از سلاسل پنهان مدرسه
سیر از اصول و میوه و شاخ درخت دین
وز شک و از یقین
وز رجز خلق و پاکی دامان مدرسه
بگریختم
چگونه بگویم ؟
حکایتی ست
 دیگر به تنگ آمده بودم
از خنده های طعن
وز گریه های بیم
 دیگر دلم گرفته ازین حرمت و حریم
تا چند می توانم باشم به طعن و طنز
حتی گهی به نعره ی نفرین تلخ و تند
غیبت کنان و بدگو پشت سر خدا؟
دیگر به تنگ آمده ام من
تا چند می توانم باشم از او جدا ؟
صاحبدلی ز مدرسه آمد به خانقاه
با خاطری ملول ز ارکان مدرسه
بگریخت از فریب و ریا ، از دروغ و جهل
نابود باد - گوید - بنیان مدرسه
حال خوش و خیال خوشی دارد
با خویشتن جدال خوشی دارد
و اکنون که شب به نیمه رسیده ست
او در خیال خود را بیند
که اوراق شمس و حافظ و خیام
این سرکشان سر خوش اعصار
این سرخوشان سرکش ایام
این تلخکام طایفه ی شنگ و شور بخت
زیر عبا گرفته و بر پشت پوست تخت
آهسته می گریزد
و آب سبوی کهنه و چرکین خود به پای
بر خاک راه ریزد
امشب شگفت حال خوشی دارد
و اکنون که شب ز نیمه گذشته ست
او ، در خیال ، خود را بیند
پنهان گریخته ست و رسیده به خانقاه ، ولی بسته است در
و او سر به در گذاشته و از شکاف آن
با اشتیاق قصه ی خود را
می گوید و ز هول دلش جوش می زند
گویی کسی به قصه ی او گوش می کند
امشب بگاه خلوت غمناک نیم شب
گردون بسان نطع مرصع بود
هر گوهریش آیتی از ذات ایزدی
 آفاق خیره بود به من ، تا چه می کنم
من در سپهر خیره به آیات سرمدی
 بگریختم
به سوی شما می گریختم
بگریختم ، به سوی شما آمدم
شما
ای ساقیان سرخوش میخانه ی الست
ای لولیان مست به ایام کرده پشت ، به خیام کرده رو
 آیا اجازه هست ؟
شب خلوت است و هیچ صدایی نمی رسد
 او در خیال خود را ، بی تاب ، بی قرار
بیند که مشت کوبد پر کوب ، بر دری
 با لابه و خروش
 اما دری چو نیست ، خورد مشت بر سری
راهم دهید آی! پناهم دهید آی!
می ترسد این غریب پناهنده
ای قوم ، پشت در مگذاریدش
 ای قوم ، از برای خدا
گریه می کند
نجواکنان ، به زمزمه سرگرم
 مردی ست دل شکسته و تنها
امشب سرود و سر دگر دارد
امشب هوای کوچ به سر دارد
اما کسی ز دوست نشانش نمی دهد
غمگین نشسته ، گریه امانش نمی دهد
راهم ... دهید ، آی ! ... پناهم دهید ... آی
هو ... هوی .... های ... های

مهدی اخوان ثالث

زمزمه های ازلی

به نام ایزد یکتا که جان را فکرت آموخت وهر
 که را از این نعمت نصیبی ساخت اندازه ودر خور خویش
وآنان را که محروم ساخت از این نعمت نیز حکمتش
 را در آن دید وما راست رضایت خاطر ورضای او

آه....... پروردگار من ! مصیبت مرا
 وملت مرا بیادآر
تو دشمنان مرا
 و ملت مرا  نظاره کن
دشمنانی که وارثند اکنون
اجنبیا نی که وارثند اکنون
وما  همگانی بی چراغ و چوپانیم
مادرانی بی سایه و بیوگانی که برهنه اند
دریغا.! هم آب و آتش خویش را مشتریانی دوباره ایم
پی اندر آمدگانی در پس
رنج گریزی در پیش
خستگانی خواب آلودو
آلودگانی برهنه ایم
آری هم به جستحوی کفی نان
که به در یوزگی
دستی به دامان دیگران سپرده ایم
پدرانی کفر کیش و
وارثانی کیفر بین؟ وه............. از ابلهانی
که بر سریر سلطنتند
آه ..... پروردگار من
راه رهایی کجاست 
 نانی به سایه شمشیر
شمشیری برهنه بر  گردن
و خاطر جانی که به جستجوی لقمه نانی حتی
خطر به جان خسته خویش
خریده است
سیما سوختگانی
 از سموم این همه سال
این همه سال
سپرده سرانی به سایه خصم
آه .... پروردگار من
زیبا زنان قبیله ام
اکنون بی عصمت وعشق
می میرند
وبا کرگان را اکنون
که بردگا نی بی پرده  وپریشانند
سروران بر دار و
مشایخی بی بها
سنگها به شانه و آسیابی بر کول
برنایان میهن من
این گونه می زی اند
بار ها به شانه و
 هیزم به گرده طفل
کودکان میهن من
این گونه می زی اند
مشایخ اما
مردگانی به دروازه اند
وبرنایان
مردگانی از مراثی خویش
نه شام ونه سوری
نه شعر ونه شادی
نه رقص و نه شوری
نه کلامی دلبخواه
بی تاج و بی کلاه
که ما
همینانیم
غرقه به رنج و
آلوده در گناه
چشمها
بی جراغ وبی چهره
دستها تک  وبی تا  وبی بیرق
دلها پر....... ! و
 کوهی چنین مقدس
آیا مامن شغالان است
 اما
تو ای پروردگار من
همواره درجلوس و
همواره در جمیع
همواره  همواره گان
تویی
و ما اما بر سرنوشتی چنین
چه بایدمان؟ که خود
از یاد رفتگانی بی یاد و یاوریم
پروردگار من
ای پروردگار پهنه های پریشان
بر خیز و بخوانمان
من  واین ملت من باری
خواهنده وخواستار خدایی
همچون تو بوده ایم
بر خیز و بخوانمان

ع.سربدار

شب قدر

 سوره قدر

دراین شب های پر از خلوت وتنهایی 
تن خویش را در زیر بارش باران رحمت
خداوندی قرار دادن واز سرچشمه
حیات جرعه ای نوشیدن ؛ ودر این
شب مقدس خود را غسل دادن
روحت را به پاکی ها سرشتن
واز پلیدی ها دور نمودن؛ وه چه زیباست
اخلاص ؛ به منتهای درجه ایمان رسیدن
وخالص شدن برای او  ودر او ؛نه به غیر او
شاید قطره ای از این باران رحمت بر ما
فرو ریزد  واین کویر تشنه و خسته از پلیدیها
را شستشویی دهد
شب قدر ؛ شب رحمت الهی ؛شبی که ادمی از
مرحله آدمیت به انسانیت میرسد .بیاییم قدر
این شب را بدانیم که از هزاران شب برتر است
نمدانیم کدامین شب است ولی میدانیم یکی از این شب هاست
یکی از این شب هایی که همواره در پی یکدگر می آیند و میروند
شبی که از هزاران شب برتر است؛ شبی که تمامی فرشتگان
و روح به زمین می آیند تا دل هر تشنه ای را سیراب عشق کنند
سلام ودرودی است این شب را تا دمدمه های صبح

ع.سربدار

آهوی زخمی

آهوی زخمی در دشت چگونه رهدا
مانده او تنها تنها ز پا می فتدا
آهوان رفتند در خون به خدنگ رها 
دشت بی یاران وایم چو دوزخ بودا
آهوی زخمی در دشت چگونه رهدا
 مانده او تنها تنها ز پا می فتدا
تیر زهر آگین بر پا شده است و رها
 از دلش اما بنگر چه خون می چکدا
تیغ دشمن نوش بگذار هزاران شودا
وای از آن خاری کز یار بر دل خلدا
 آهوی زخمی در دشت چگونه رهدا
مانده او تنها تنها ز پا می فتدا
 پای رفتن نیست دیگر به کجا رودا
کو سرای دوست که او سر نهدا
 عشق و هجرانی وایش چه ها می کشدا
بر لبش لبخند در دل چه خون می خوردا
 آهوی زخمی در دشت چگونه رهدا
 مانده او تنها تنها ز پا می فتدا
 چشمه بی آهو زین پس چه تشنه بودا
دشت بی آهو وایم چه طوفان شودا
 آهوی زخمی در دشت چگونه رهدا
 مانده او تنها تنها ز پا می فتدا
رسول نجفیان

تلخ یا شیرین

چون بوم بر خرابه دنیا نشسته ایم
اهل زمانه را به تماشا نشسته ایم
بر این سرای ماتم و در این دیار رنج
بیخود امید بسته و بیجا نشسته ایم
 ما را غم خزان و نشاط بهار نیست
آسوده همچو خار به صحرا نشسته ایم
گر دست ما ز دامن مقصد کوته است
از پا فتاده ایم نه از پا نشسته ایم
تا هیچ منتظر نگذاریم مرگ را
ما رخت خویش بسته مهیا نشسته ایم
یکدم ز موج حادثه ایمن نبوده ایم
 چون ساحلیم و بر لب دریا نشسته ایم
از عمر جز ملال ندیدم و همچنان
چشم امید بسته به فردا نشسته ایم
آتش به جان و خنده به لب در بساط دهر
چون شمع نیم مرده چه زیبا نشسته ایم
ای گل بر این نوای غم انگیز ما ببخش
کز عالمی بریده و تنها نشسته ایم
تا همچو ماهتاب بیایی به بام قصر
مانند سایه در دل شب ها نشسته ایم
تا با هزار ناز کنی یک نظر به ما
ما یکدل و هزار تمنا نشسته ایم
چون مرغ پر شکسته فریدون به کنج غم
سر زیر پر کشیده و شکیبا نشسته ایم
 

فریدون مشیری

فریاد می پرست

پزشک داند و من نیز دانم این مستی
ز بیخ می کند آخر نهال هستی را
پزشک داند و من هم، ولی چه سود؟ چه سود؟
که من ز کف ندهم نقد می پرستی را
مرا ز کوی خود ای پیر می فروش، مران
که جز به کوی توام، هیچ سوی، راهی نیست
به جرم عربده جویی مران، که از در تو
به هر کجا روم از دست غم پناهی نیست
بریز، ساقی ی ِ ترسا، بریز جام دگر
که باز شور ز مستی به دل پدید کنم
بریز تا جسد آرزو به گور نهم
بده پیاله که خون در دل امید کنم
بریز تا رود از یاد من خیال زنی
که تنگدستی و فقر مرا بهانه گرفت
پرید از قفس تنگ درد پرور من
به گلشن دگران رفت و آشیانه گرفت
بریز تا نکند بیش ازین مرا آزار
خیال مردن آن مادری که بیمارست
خیال او که، در آن کلبه ی کثیف، هنوز
برای کودک بی مادرم پرستار است
ببَر ز خاطر من رنج و درد طفل مرا
چه غم خورم که سرانجام او چه خواهد شد؟
خوش است در کف نسیان سپارم این دستان
بگو حکایت ما با سبو چه خواهد شد؟
بریز تا شود آسوده، سر ازین سودا
که از چه نیست درین گیر و دار سامانش
بریز تا نکنم خون دل به ساغر خویش
ازین فسانه ی پر غم که نیست پایانش
مکن حدیث که این آتش است و آن جگر است
که این حکایت دیرین دگر نمی خواهم
هزار داغ به دل دارم و، علاجش را
به غیر آتش می بر جگر، نمی خواهم
بریز باده! میندیش کاین عطای ِ تو را
فزون ز دِرهم و دینار من بهایی هست
بریز! دِرهم و دینار اگر نبود، چه غم؟
هنوز در تن من جامه و قبایی هست...

خانم سیمین بهبهانی

بی هویتی

 

بی هویتی مان بخشیدن
بدون اینکه ما رانظری خواهند 
قرنها بعد از قرنها امدند ورفتند
 وتاریخ تاریکمان را به رسم هدیه کادو دادند
 تاریخی که نبشته حاکمان بود وزر پرستان
 به چوبه دار بستندمان 
به تمسخر نشستندمان
فرهنگمان را رنگ به رنگ کردند
 روبه صفتان..... اینه ها را شکستند
 تا در ان خویشتن مان را فراموش کنیم
وبه دستمان دشنه وبه زبانمان دشنام
وبه دل هامان بذر کینه پاشیدند
در روحمان تخم نفاق وحسد کاشتند
در دایره قسمت اوضاع چنین باشد

ع.سربدار
******************************
نمی دانم چه می خواهم خدا یا
به دنبال چه می گردم شب و روز
چه می جوید نگاه خسته من
چرا افسرده است این قلب پر سوز
ز جمع آشنایان میگریزم
به کنجی می خزم آرام و خاموش
نگاهم غوطه ور در تیرگیها
به بیمار دل خود می دهم گوش
گریزانم از این مردم که با من
 به ظاهر همدم ویکرنگ هستند
ولی در باطن از فرط حقارت
بدامانم دو صد پیرایه بستند
از این مردم که تا شعرم شنیدند
برویم چون گلی خوشبو شکفتند
ولی آن دم که در خلوت نشستند
مرا دیوانه ای بد نام گفتند
دل من ای دل دیوانه من
که می سوزی از این بیگانگی ها
مکن دیگر ز دست غیر فریاد
خدا را بس کن این دیوانگی ها

فروغ

تشنه ترین رود

ای ذات لم یزلی وای وجود ازلی
آوای غم انگیز این روح افسرده
واین دل شکسته را در این نیمه
های شب بشنو
ای ذات مقدس ندای ملکوتیت را
که لبریز از عشق ومهری است بی نظیر
در دل این نیمه های شب در وجودم روشن و شعله ور کن
بگذار تا عشقی اشراقی در وجودم حلول پیدا کند
وسراسر روحم را مقدس کند
بار الهی می دانی که از غایت جهل
خاموشی گزیده ام
اما خاموشی ام  لبریز از سوال ودر ماندگی است
خاموشی مرا بشنو
سوال های مرا تو پاسخ گو
و در ماندگی ام را چاره بیندیش
معبودا قلب و روح مرا از امیدی
که هر گز به یاس مبدل نمی شود ودر
بارگاه ربوبییتت شکوفاست لبریز کن
من تشنه ترین رودی هستم که
  عطشم جز با به دریا رسیدن
بر طرف نمی شود
من مسافری هستم که قربانی
 هزاران شرنگ زهر آلود وزخم خورده
روزگار نا مرادم
ای خوب .بگذار یک بار دیگر بگریم تنها برای
خود ونه برای چیزی یا کسی دیگر
یکبار دیگر امر کن تا بخندم
اما نه به دیگران  که به خود
ای پاک  توان ایستادن به من ده
اما نه امید و قصد راه رفتن
که به قصد دویدن
چرا که دیر است ویکبار
دیگر روزنه ای  را در مقابلم بگشا
تا با دیگران سخن گویم

ع. سربدار

ساقی نامه

بیا ساقی آن می که جان آفرید
 به من ده که جان جامه بر تن درید
 کجا تن کشد بار هنگامه اش
 که او جان جان است و جان جامه اش
 بیا ساقی آن می که خون حیات
 ازو شد روان در رگ کاینات
به من ده که خورشید رخشان شوم
 ز گنج نهان گوهرافشان شوم
بده ساقی آن می که جان بهار
 ازو جرعه ای خورد و شد پرنگار
 به مستی شب در گلستان بخفت
 سحر رنگ و بو گشت و در گل شکفت
 بده ساقی آن می که هستم هنوز
همان عاشق می پرستم هنوز
 به مستی که جان در سر می کنم
 همه عمر در پای خم طی کنم
بیا ساقی آن می که چون گل کند
 همه باغ پر بانگ بلبل کند
به من ده که چون گل بخواهم شکفت
 که راز شکفتن نشاید نهفت
 بیا ساقی آن می که چنگ صبوح
بدین مایه سر کرد آواز روح
به من ده که اسب سخن زین کنم
 سرود کهن را نو آیین کنم
نواسنج خوش خوان من یاد باد
که چندین نوای خوشم یاد داد
 برفت و برفتند از خود برون
سراپرده بردند در دشت خون
 نگه کن که راه دلم چون زدند
 که این زخمه در پرده ی خون زدند
بیا ساقی آن می که چون بنگریم
 ز خون سیاووش یاد آوریم
 به من ده که داغ دلم تازه شد
 سر دردمندم پر آوازه شد
 از آتش گذشتند با جان پاک
 که پاکان از آتش ندارند باک
ولیکن بدی چون کند داوری
 ز نیکان همان طشت خون آوری
ستم بود آن خون فرو ریختن
 سزای ستمکاره آویختن
بیا ساقی آن می که دفع گزند
 ازو جست فرزانه ی دردمند
 به من ده که با داغ و دردم هنوز
سر از جیب غم بر نکردم هنوز
دریغ آن گرانمایه سرو جان
 که ناگه فرو ریخت چون ارغوان
 چه پر خون نوشتند این سرگذشت
 دلی کو کزین غصه پر خون نگشت ؟
 خردمند دیرینه خوش می گریست
 اگر مرگ داد است بیداد چیست ؟
بیا ساقی آن می که چون روشنی
 به روز آرد این شام اهریمنی
 به من ده کزین دامگاه هلاک
 بر آیم به تدبیر آن تابناک
 جهان در ره سیل و ما در نشیب
 بر آمد ز آب خروشان نهیب
که خواهد رسید ، ای شب آشفتگان
 به فریاد این بی خبر خفتگان ؟
 مگر نوح کشتی بر آب افکند
 کمندی به غرقاب خواب افکند
ه.ا سایه

عصیان خدایی

نیمه شب گهواره ها آرام می جنبند
 بی خبر از کوچ درد آلود انسانها
باز هم دستی مرا چون زورقی لرزان
می کشد پاروزنان در کام طوفانها
چهره هایی در نگاهم سخت بیگانه
خانه هایی بر فرازش اشک اختر ها
وحشت زندان و برق حلقه زنجیر
داستانهایی ز لطف ایزد یکتا
سینه سرد زمین و لکه های گور
هر سلامی سایه تاریک بدرودی
دستهایی خالی و در آسمانی دور
زردی خورشید بیمار تب آلودی
جستجویی بی سرانجام و تلاشی گنگ
 جاده ای ظلمانی و پائی به ره خسته
نه نشان آتشی بر قله های طور
نه جوابی از ورای این در بسته
می نشینم خیره در چشمان تاریکی
می شود یک دم از این قالب جدا باشم
همچو فریادی بپیچم در دل دنیا
 چند روزی هم من عاصی خدا باشم
گر خدا بودم خدایا زین خداوندی
کی دگر تنها مرا نامی به دنیا بود
من به این تخت مرصع پشت می کردم
بارگاهم خلوت خاموش دلها بود
گر خدا بودم خدایا لحظه ای از خویش
می گسستم می گسستم دور می رفتم
روی ویران جاده های این جهان پیر
بی ردا و بی عصای نور می رفتم
وحشت از من سایه در دلها نمی افکند
عاصیان را وعده دوزخ نمی دادم
یا ره باغ ارم کوتاه می کردم
یا در این دنیا بهشتی تازه میزادم
گر خدا بودم دگر این شعله عصیان
کی مرا تنها سراپای مرا می سوخت
ناگه از زندان جسمم سر برون می کرد
پیشتر می رفت و دنیای مرا می سوخت
سینه ها را قدرت فریاد می دادم
خود درون سینه ها فریاد می کردم
 هستی من گسترش می یافت در هستی
شرمگین هر گه خدایی یاد می کردم
مشتهایم این دو مشت سخت بی آرام
کی دگر بیهوده بر دیوارها می خورد
آن چنان می کوفتم بر فرق دنیا مشت
تا که هستی در تن دیوارها می مرد
خانه می کردم میان مردم خاکی
خود به آنها راز خود را باز می خواندم
مینشستم با گروه باده پیمایان
شب میان کوچه ها آواز می خواندم
شمع می در خلوتم تا صبحدم می سوخت
مست از او در کارها تدبیر می کردم
می دریدم جامه پرهیز را بر تن
خود درون جام می تطهیر می کردم
من رها می کردم این خلق پریشان را
تا دمی از وحشت دوزخ بیاسایند
جرعه ای از باده هستی بیاشامند
خویش را با زینت مستی بیارایند
من نوای چنگ بودم در شبستانها
من شرار عشق بودم سینه ها جایم
مسجد و میخانه این دیر ویرانه
پر خروش از ضربه های روشن پایم
من پیام وصل بودم در نگاهی شوخ
من سلام مهر بودم بر لبان جام
من شراب بوسه بودم در شب مستی
من سراپا عشق بودم کام بودم کام
می نهادم گاهگاهی در سرای خویش
گوش بر فریاد خلق بی نوای خویش
تا ببینم درد هاشان را دوایی هست
یا چه می خواهند آنها از خدای خویش
گر خدا بودم در سولم نام پاکم بود
این جلال از جامه های چاک چاکم بود
عشق شمشیر من و مستی کتاب من
باده خاکم بود آری باده خاکم بود
ای دریغا لحظه ای آمد که لبهایم
سخت خاموشند و بر آنها کلامی نیست
خواهمت بدرود گویم تا زمانی دور
زانکه دیگر با توام شوق سلامی نیست
زانکه نازیبد زبون را این خداییها
من کجا وزین تن خاکی جداییها
 من کجا و از جهان این قتلگاه شوم
ناگهان پرواز کردن ها رهایی ها
می نشینم خیره در چشمان تاریکی
شب فرو می ریزد از روزن به بالینم
آه حتی در پس دیوارهای عرش
هیچ جز ظلمت نمی بینم نمی بینم
ای خدا ای خنده مرموز مرگ آلود
با تو بیگانه ست دردا ‚ ناله های من
من ترا کافر ترا منکر ترا عاصی
کوری چشم تو  ‚ این شیطان خدای من

فروغ

عصیان بندگی

بر لبانم سایه ای از پرسشی مرموز
در دلم دردیست بی آرام و هستی سوز
راز سرگردانی این روح عاصی را
با تو خواهم در میان بگذاردن امروز
گر چه از درگاه خود می رانیم اما
تا من اینجا بنده تو آنجا خدا باشی
سرگذشت تیره من سرگذشتی نیست
کز سرآغاز و سرانجامش جدا باشی
نیمه شب گهواره ها آرام می جنبند
بی خبر از کوچ دردآلود انسانها
دست مرموزی مرا چون زورقی لرزان
می کشد پاروزنان در کام طوفانها
چهره هایی در نگاهم سخت بیگانه
خانه هایی بر فرازش اشک اختر ها
 وحشت زندان و برق حلقه زنجیر
داستانهایی ز لطف ایزد یکتا
سینه سرد زمین و لکه های گور
هر سلامی سایه تاریک بدرودی
دستهایی خالی و در آسمانی دور
زردی خورشید بیمار تب آلودی
 جستجویی بی سرانجام و تلاشی گنگ
 جاده یی ظلمانی و پایی به ره خسته
نه نشان آتشی بر قله های طور
نه جوابی از ورای این در بسته
آه ... آیا ناله ام ره می برد در تو ؟
تا زنی بر سنگ جام خود پرستی را
یک زمان با من نشینی ‚ با من خاکی
از لب شعر م بنوشی درد هستی را
سالها در خویش افسردم ولی امروز
شعله سان سر می کشم تا خرمنت سوزم
یا خمش سازی خروش بی شکیبم را
یا ترا من شیوه ای دیگر بیاموزم
دانم از درگاه خود می رانیم ‚ اما
تا من اینجا بنده تو آنجا خدا باشی
سرگذشت تیره من سرگذشتی نیست
کز سر آغاز و سرانجامش جدا باشی
چیستم من زاده یک شام لذتباز
ناشناسی پیش میراند در این راهم
روزگاری پیکری بر پیکری پیچید
من به دنیا آمدم بی آنکه خود خواهم
کی رهایم کرده ای ‚ تا با دوچشم باز
 برگزینم قالبی  ‚ خود از برای خویش
تا دهم بر هر که خواهم نام مادر را
خود به آزادی نهم در راه پای خویش
من به دنیا آمدم تا در جهان تو
حاصل پیوند سوزان دو تن باشم
پیش از آن کی آشنا بودیم ما با هم
من به دنیا آمدم بی آنکه من باشم
روزها رفتند و در چشم سیاهی ریخت
ظلمت شبهای کور دیرپای تو
روزها رفتند و آن آوای لالایی
مرد و پر شد گوشهایم از صدای تو
کودکی همچون پرستوهای رنگین بال
رو بسوی آسمانهای دگر پر زد
نطفه اندیشه در مغزم بخود جنبید
 میهمانی بی خبر انگشت بر در زد
میدویدم در بیابانهای وهم انگیز
 می نشستم در کنار چشمه ها سرمست
می شکستم شاخه های راز را اما
 از تن این بوته هر دم شاخه ای می رست
راه من تا دور دست دشتها می رفت
من شناور در شط اندیشه های خویش
می خزیدم در دل امواج سرگردان
می گسستم بند ظلمت را ز پای خویش
عاقبت روزی ز خود آرام پرسیدم
 چیستم من از کجا آغاز می یابم
گر سرا پا نور گرم زندگی هستم
از کدامین آسمان راز می تابم
از چه می اندیشم اینسان روز و شب خاموش
دانه اندیشه را در من که افشانده است
چنگ در دست من و چنگی مغرور
یا به دامانم کسی این چنگ بنشانده است
گر نبودم یا به دنیای دگر بودم
باز آیا قدرت اندیشه می بود ؟
باز آیا می توانسم که ره یابم
در معماهای این دنیای رازآلود
ترس ترسان در پی آن پاسخ مرموز
سر نهادم در رهی تاریک و پیچاپیچ
سایه افکندی بر آن پایان و دانستم
پای تا سر هیچ هستم  ‚ هیچ هستم ‚ هیچ
سایه افکندی بر آن پایان و در دستت
ریسمانی بود و آن سویش به گردنها
می کشیدی خلق را در کوره راه عمر
چشمهاشان خیره در تصویر آن دنیا
می کشیدی خلق را در راه و می خواندی
آتش دوزخ نصیب کفر گویان باد
هر که شیطان را به جایم بر گزیند او
 آتش دوزخ به جانش سخت سوزان باد
خویش را ‌آینه ای دیدم تهی از خویش
هر زمان نقشی در آن افتد به دست تو
گاه نقش قدرتت ‚ گه نقش بیدادت
گاه نقش دیدگان خودپرست تو
گوسپندی در میان گله سرگردان
آنکه چوپانست ره بر گرگ بگشوده
آنکه چوپانست خود سرمست از این بازی
می زده در گوشه ای آرام آسوده
می کشیدی خلق را در راه و می خواندی
آتش دوزخ نصیب کفرگویان باد
هر که شیطان را به جایم برگزیند او
آتش دوزخ به جانش سخت سوزان باد
آفریدی خود تو این شیطان ملعون را
عاصیش کردی او را سوی ما راند ی
این تو بودی  ‚ این تو بودی کز یکی شعله
دیوی اینسان ساختی در راه بنشاندی
مهلتش دادی که تا دنیا به جا باشد
 با سرانگشتان شومش آتش افروزد
لذتی وحشی شود در بستری خاموش
بوسه گردد بر لبانی کز عطش سوزد
 هر چه زیبا بود بیرحمانه بخشیدیش
شعر شد  ‚ فریاد شد  ‚ عشق و جوانی شد
عطر گلها شد بروی دشتها پاشید
رنگ دنیا شد فریب زندگانی شد
موج شد بر دامن  مواج رقاصان
آتش می شد درون خم به جوش آمد
 آن چنان در جان می خواران خروش افکند
 تا ز هر ویرانه بانگ نوش نوش آمد
نغمه شد در پنجه چنگی به خود پیچید
لرزه شد بر سینه های سیمگون افتاد
خنده شد دندان مهرویان نمایان کرد
عکس ساقی شد به جام واژگون افتاد
سحر آوازش در این شبهای ظلمانی
هادی گم کرده راهان در بیابان شد
بانگ پایش در دل محرابها رقصید
 برق چشمانش چراغ رهنورردان شد
هر چه زیبا بود بیرحمانه بخشیدیش
در ره زیبا پرستانش رها کردی
آن گه از فریاد های خشم و قهر خویش
گنبد مینای ما را پر صدا کردی
چشم ما لبریز از آن تصویر افسونی
 ما به پای افتاده در راه سجود تو
رنگ خون گیرد دمادم در نظرهامان
سرگذشت تیره قوم ثمود تو
خود نشستی تا بر آنها چیره شد آنگاه
 چون گیاهی خشک کردیشان ز طوفانی
تندباد خشم تو بر قوم لوط آمد
سوختیشان ‚ سوختی با برق سوزانی
وای از این بازی ‚ از این بازی درد آلود
از چه ما را این چنین بازیچه می سازی
رشته تسبیح و در دست تو می چرخیم
گرم می چرخانی و بیهوده می تازی
چشم ما تا در دو چشم زندگی افتاد
با خطا این لفظ مبهم آشنا گشتیم
تو خطا را آفریدی او بخود جنبید
تاخت بر ما عاقبت نفس خطا گشتیم
گر تو با ما بودی و لطف تو با ما بود
هیچ شیطان را به ما مهری و راهی بود ؟
هیچ در این روح طغیان کرده عاصی
زو نشانی بود یا آوای پایی بود
تو من و ما را پیاپی می کشی در گود
تا بگویی میتوانی این چنین باشی
تا من وما جلوه گاه قدرتت باشیم
بر سر ما پتک سرد آهنین باشی
چیست این شیطان از درگاهها رانده
در سرای خامش ما میهمان مانده
بر اثیر پیکر سوزنده اش دستی
عطر لذتها ی دنیا را بیافشانده
چیست او جز آن چه تو می خواستی باشد
تیره روحی  ‚ تیره جانی ‚ تیره بینایی
تیره لبخندی بر آن لبهای بی لبخند
تیره آغازی ‚ خدایا ‚ تیره پایانی
میل او کی مایه این هستی تلخست
رای او را کی از او در کار پرسیدی
گر رهایش کرده بودی تا بخود باشد
هرگز از او در جهان تقشی نمی دیدی
ای بسا شبها که در خواب من آمد او
چشمهایش چشمه های اشک و خون بودند
سخت مینالیدند می دیدم که بر لبهاش
ناله هایش خالی از رنگ فسون بودند
شرمگین زین نام ننگ آلوده رسوا
گوشیه یی می جست تا از خود رها گردد
پیکرش رنگ پلیدی بود و او گریان
قدرتی می خواست تا از خود جدا گردد
ای بسا شبها که با من گفتگو می کرد
گوش من گویی هنوز از ناله لبریز است
شیطان : تف بر این هستی بر این هستی درآلود
تف بر این هستی که اینسان نفرت انگیزست
خالق من او و او هر دم به گوش خلق
 از چه می گوید چنان بودم چنین باشم
من اگر شیطان مکارم گناهم چیست ؟
او نمی خواهد که من چیزی جز این باشم
دوزخش در آرزوی طعمه یی می سوخت
دام صیادی به دستم داد و رامم کرد
 تا هزاران طعمه در دام افکنم ناگاه
 عالمی را پرخروش از بانگ نامم کرد
دوزخش در آرزوی طعمه یی می سوخت
منتظر برپا ملکهای عذاب او
نیزه های آتشین و خیمه های دود
تشنه قربانیان بی حساب او
میوه تلخ درخت وحشی زقوم
همچنان بر شاخه ها افتاده بی حاصل
 آن شراب از حمیم دوزخ آغشته
 ناز ده کس را شرار تازه ای در دل
 دوزخش از ضجه های درد خالی بود
دوزخش بیهوده می تابید و می افروخت
تا به این بیهودگی رنگ دگر بخشد
 او به من رسم فریب خلق را آموخت
من چه هستم خود سیه روزی که بر پایش
 بندهای سرنوشتی تیره پیچیده
ای مریدان من ای گمگشتگان راه
راه ما را او گزیده ‚ نیک سنجیده
ای مریدان من ای گمگشتاگان راه
راه راهی نیست تا راهی به او جوییم
تا به کی در جستجوی راه می کوشید
راه ناپیداست ما خود راهی اوییم
ای مریدان من ای نفرین او بر ما
ای مریدان من ای فریاد ما از او
ای همه بیداد او ‚ بیداد او بر ما
 ای سراپا خنده های شاد ما از او
ما نه دریاییم تا خود ‚ موج خود گردیم
ما نه طوفانیم تا خود ‚ خشم خود باشیم
ما که از چشمان او بیهوده افتادیم
از چه می کوشیم تا خود چشم خود باشیم
ما نه آغوشیم تا از خویشتن سوزیم
ما نه آوازیم تا از خویشتن لرزیم
ما نه ما هستیم تا بر ما گنه باشد
ما نه او هستیم تا از خویشتن ترسیم
ما اگر در دام نا افتاده می رفتیم
دام خود را با فریبی تازه می گسترد
او برای دوزخ تبدار سوزانش
طعمه هایی تازه در هر لحظه می پرورد
ای مریدان من ای گمگشتگان راه
من خود از این نام ننگ آلوده بیزارم
گر چه او کوشیده تا خوابم کند اما
من که شیطانم دریغا سخت بیدارم
ای بسا شبها که من با او در آن ظلمت
اشک باریدم پیاپی اشک باریدم
ای بسا شبها که من لبهای شیطان را
چون ز گفتن مانده بود آرام بوسیدم
ای بسا شبها که بر آن چهره پرچین
دستهایم با نوازش ها فرود آمد
ای بسا شبها که تا آوای او برخاست
زانوانم بی تامل در سجود آمد
ای بسا شبها که او از آن ردای سرخ
آرزو می کرد تا یک دم برون باشد
آرزو می کرد تا روح صفا گردد
نی خدای نیمی از دنیای دون باشد
بارالها حاصل این خود پرستی چیست ؟
ما که خود افتادگان زار مسکینیم
ما که جز نقش تو در هر کار و هر پندار
نقش دستی  ‚ نقش جادویی نمی بینیم
ساختی دنیای خاکی را و میدانی
پای تا سر جز سرابی ‚ جز فریبی نیست
ما عروسکها و دستان تو دربازی
کفر ما عصیان ما چیز غریبی نیست
شکر گفتی گفتنت ‚ شکر ترا گفتیم
لیک دیگر تا به کی شکر ترا گوییم
راه می بندی و می خندی به ره پویان
 در کجا هستی ‚ کجا ‚ تا در تو ره جوییم
ما که چون مومی به دستت شکل میگیریم
پس دگر افسانه روز قیامت چیست
پس چرا در کام دوزخ سخت می سوزیم
این عذاب تلخ و این رنج ندامت چیست
این جهان خود دوزخی گردیده بس سوزان
سر به سر آتش سراپا ناله های درد
پس غل و زنجیرهای تفته بر پا
از غبار جسمها خیزنده دودی سرد
خشک و تر با هم میان شعله ها در سوز
خرقه پوش زاهد و رند خراباتی
می فروش بیدل و میخواره سرمست
 ساقی روشنگر و پیر سماواتی
این جهان خود دوزخی گردیده بس سوزان
باز آنجا دوزخی در انتظار ماست
بی پناهانیم و دوزخبان سنگین دل
هر زمان گوید که در هر کار یار ماست
یاد باد آن پیر فرخ رای فرخ پی
آن که از بخت سیاهش نام شیطان بود
آن که در کار تو و عدل تو حیران بود
هر چه او می گفت دانستم نه جز آن بود
این منم آن بنده عاصی که نامم را
دست تو با زیور این گفته ها آراست
وای بر من وای بر عصیان و طغیانم
گر بگویم یا نگویم جای من آنجاست
باز در روز قیامت بر من ناچیز
خرده میگیری که روزی کفر گو بودم
در ترازو می نهی بار گناهم را
تا بگویی سرکش و تاریک خو بودم
کفه ای لبریز از گناه من
کفه دیگر چه  ؟ می پرسم خداوندا
چیست میزان تو در این سنجش مرموز ؟
میل دل یا سنگهای تیره صحرا؟
خود چه آسانست در ان روز هول انگیز
روی در روی تو از خود گفتگو کردن
آبرویی را که هر دم می بری از خلق
در ترازوی تو نا گه جستجو کردن
در کتابی  ‚ یا که خوابی خود نمی دانم
نقشی از آن بارگاه کبریا دیدم
تو به کار داوری مشغول و صد افسوس
 در ترازویت ریا دیدم ریا دیدم
خشم کن اما ز فریادم مپرهیزان
من که فردا خاک خواهم شد چه پرهیزی
خوب می دانم سر انجامم چه خواهد بود
تو گرسنه من خدایا صید ناچیزی
تو گرسنه دوزخ آنجا کام بگشوده
مارهای زهرآگین تکدرختانش
از دم آنها فضا ها تیره و مسموم
آب چرکینی شراب تلخ و سوزانش
در پس دیوارهایی سخت پا برجا
هاویه آن آخرین گودال آتشها
خویش را گسترده تا ناگه فرا گیرد
جسمهای خاکی و بی حاصل ما را
کاش هستی را به ما هرگز نمیدادی
یا چو دادی  ‚ هستی ما هستی ما بود
 می چشیدم این شراب ارغوانی را
نیستی ‚ آن گه ‚ خمار مستی ما بود
سالها ما آدمکها بندگان تو
با هزاران نغمه ی ساز تو رقصیدیم
عاقبت هم ز آتش خشم تو می سوزیم
معنی عدل ترا هم خوب فهمیدیم
 تا ترا ما تیره روزان دادگر خوانیم
چهر خود را در حریر مهر پوشاندی
 از بهشتی ساختی افسانه ای مرموز
نسیه دادی  ‚ نقد عمر از خلق بستاندی
 گرم از هستی ‚ ز هستی ها حذر کردند
 سالها رخساره بر سجاده ساییدند
از تو نامی بر لب و در عالم و رویا
جامی از می چهره ای ز آن حوریان دیدند
هم شکستی ساغر امروزهاشان را
هم به فرداهایشان با کینه خندیدی
گور خود گشتند و ای باران رحمتها
قرنها بگذشت و بر آن نباریدی
از چه میگویی حرامست این می گلگون؟
در بهشت جویها از می روان باشد
هدیه پرهیزکاران عاقبت آنجا
حوری یی از حوریان آسمان باشد
میفریبی هر نفس ما را به افسونی
میکشانی هر زمان ما را به دریایی
در سیاهیهای این زندان میافروزی
گاه از باغ بهشتت شمع رویایی
ما اگر در این جهان بی در و پیکر
خویش را در ساغری سوزان رها کردیم
بارالها باز هم دست تو در کارست
از چه میگویی که کاری ناروا کردیم؟
در کنار چشمه های سلسبیل تو
ما نمی خواهیم آن خواب طلایی را
سایه های سدر و طوبی ز آن خوبان باد
بر تو بخشیدیم این لطف خدایی را
حافظ ‚ آن پیری که دریا بود و دنیا بود
بر جوی بفروخت این باغ بهشتی را
من که باشم تا به جامی نگذرم از آن
تو بزن بر نام شومم داغ زشتی را
چیست این افسانه رنگین عطرآلود
چیست این رویای جادوبار سحر آمیز
کیستند این حوریان این خوشه های نور
جامه هاشان از حریر نازک پرهیز
کوزه ها در دست و بر آن ساقهای نرم
لرزش موج خیال انگیز دامانها
میخرامند از دری بر درگهی آرام
سینه هاشان خفته در آغوش مرجانها
آبها پاکیزه تر از قطره های اشک
نهرها بر سبزه های تازه لغزیده
میوه ها چون دانه های روشن یاقوت
گاه چیده ‚ گاه بر هر شاخه ناچیده
سبز خطانی سرا پا لطف و زیبایی
 ساقیان بزم و رهزن های گنج دل
حسنشان جاوید و چشمان بهشتی ها
گاه بر آنان گهی بر حوریان مایل
قصر ها دیوارهاشان مرمر مواج
 تخت ها بر پایه هاشان دانه ی الماس
پرده ها چون بالهایی از حریر سبز
از فضاها می ترواد عطر تند یاس
ما در اینجا خاک پای باده و معشوق
ناممان میخوارگان رانده رسوا
تو در آن دنیا می و معشوق می بخشی
مومنان بیگناه پارسا خو را
آن گناه تلخ وسوزانی که در راهش
جان ما را شوق وصلی و شتابی بود
در بهشت ناگهان نام دگر بگرفت
در بهشت بارالها خود ثوابی بود
هر چه داریم از تو داریم ای که خود گفتی
مهر من دریا و خشمم همچو طوفانست
هر که را من خواهم او را تیره دل سازم
هر که را من برگزینم پاکدامنست
پس دگر ما را چه حاصل زین عبث کوشش
تا درون غرفه های عاج ره یابیم
یا برانی یا بخوانی میل میل تست
ما ز فرمانت خدایا رخ نمی تابیم
تو چه هستی ای همه هستی ما از تو
تو چه هستی جز دو دست گرم در بازی
دیگران در کار گل مشغول و تو در گل
می دمی تا بنده سر گشته ای سازی
 تو چه هستی ای همه هستی ما از تو
جز یکی سدی به راه جستجوی ما
گاه در چنگال خشمت میفشاریمان
گاه می آیی و می خندی به روی ما
تو چه هستی ؟ بنده نام و جلال خویش
دیده در آینه دنیا و جمال خویش
 هر دم این آینه را گردانده تا بهتر
بنگرد در جلوه های بی زوال خویش
برق چشمان سرابی  ‚ رنگ نیرنگی
شیره شبهای شومی  ‚ ظلمت گوری
شاید آن خفاش پیر خفته ای کز خشم
تشنه سرخی خونی  ‚ دشمن نوری
خود پرستی تو خدایا خود پرستی تو
کفر می گویم تو خارم کن تو خاکم کن
با هزاران ننگ آلودی مرا اما
گر خدایی در دلم بنشین و پاکم کن
لحظه ای بگذر ز ما بگذار خود باشیم
بعد از آن ما رابسوزان تا ز خود سوزیم
بعد از آن یا اشک یا لبخند یا فریاد
فرصتی تا توشه ره را بیندوزیم

فروغ فرخ زاد

فراموش

با شما هستم من ، آی ... شما
چشمه هایی که ازین راهگذر می گذرید
با نگاهی همه آسودگی و ناز و غرور
مست و مستانه هماهنگ سکوت
به زمین و به زمان می نگرید
 او درین دشت بزرگ
 چشمه ی کوچک بی نامی بود
کز نهانخانه ی تاریک زمین
 در سحرگاه شبی سرد و سیاه
به جهان چشم گشود
 با کسی راز نگفت
در مسیرش نه گیاهی ، نه گلی ، هیچ نرست
رهروی هم به کنارش ننشست
 کفتری نیز در او بال نشست
من ندیدم شب و روزش بودم
صبح یک روز که برخاستم از خواب ، ندیدم او را
 به کجا رفته ، نمی دانم ، دیری ست که نیست
از شما پرسم من ، آی ... شما
 رهروان هیچ نیاسودند
خوشدل و خرم و مستانه
لذت خویش پرستانه
گرم سیر و سفر و زمزمه شان بودند
با شما هستم من ، آی ... شما
سبزه های تر ، چون طوطی شاد
بوته های گل ، چون طاووس مست
که بر این دامنه تان دستی کشت
نقشتان شیرین بست
 چو بهشتی به زمین ، یا چو زمینی به بهشت
 او بر آن تپه ی دور
 پای آن کوه کمر بسته ز ابر
دم آن غار غریب
بوته ی وحشی تنهایی بود
کز شبستان غم آلود زمین
در غروبی خونین
به جهان چشم گشود
نه به او رهگذری کرد سلام
نه نسیمی به سویش برد پیام
نه بر او ابری یک قطره فشاند
نه بر او مرغی یک نغمه سرود
من ندیدم شب و روزش بودم
صبح یک روز نبود او ، به کجا رفته ، ندانم به کجا
از شما پرسم من ، آی شما
طاوسان فارغ و خاموش نگه کردند
نگی بی غم و بیگانه
طوطیان سر خوش و مستانه
سر به نزدیک هم آوردند
با شما هستم من ، آی شما
اخترانی که درین خلوت صحرای بزرگ
 شب که آید ، چو هزاران گله گرگ
 چشم بر لاشه ی رنجور زمین دوخته اید
واندر آهنگ بی آزرم نگهتان تک و توک
 سکه هایی همه قلب و سیه اما به زر اندوده ز احساس و شرف
حیله بازانه نگه داشته ، اندوخته اید
او در آن ساحل مغموم افق
اختر کوچک مهجوری بود
کز پس پستوی تاریک سپهر
در دل نیم شبی خلوت و اسرار آمیز
با دلی ملتهب از شعله ی مهر
به جهان چشم گشود
نه به مردابی یک ماهی پیر
هشت بر پولکش از وی تصویر
نه بر او چشمی یک بوسه پراند
 نه نگاهی به سویش راه کشید
نه به انگشت کس او را بنمود
 تا شبی رفت و ندانم به کجا
از شما پرسم من ، آی ... شما
گرگها خیره نگه کردند
 هم صدا زوزه بر آوردند
ما ندیدیم ، ندیدیمش
نام ، هرگز نشنیدیمش
نیم شب بود و هوا ساکت و سرد
 تازه ماه از پس کهسار برون آمده بود
 تازه زندان من از پرتو پر الهامش
کز پس پنجره ای میله نشان می تابید
 سایه روشن شده بود
 و آن پرستو که چنان گمشده ای داشت ، هنوز
همچنان در طلبش غمزده بود
ماه او را دم آن پنجره آورد و به وی
با سر انگشت مرا داد نشان
کاین همان است ، همان گمشده ی بی سامان
که درین دخمه ی غمگین سیاه
کاهدش جان و تن و همت و هوش
می شود سرد و خموش

اخوان ثالث

دوستان

از خانه می گریختم ، به کوچه باغ های تو
از سکوت می گریختم ، به هیا هوهای تو
از هوشیاری می گریختم ، به مستی های تو
از زخم ها می گریختم ، به مرهم های تو
از غصه می گریختم ، به شادی های تو
از سکوت می گریختم ، به گفتگو های تو
از گورستان می گریختم ، به انارستان های تو
از رنج می گریختم ، به لذت های تو

در انتهای هر گریزم تو بودی
صمیمی و مهربان
بی حرفی از جنس روزگار

تو بودی
افتاده اما مغرور ،  خسته اما پای راه
تهی دست اما بی دریغ ، نحیف اما استوار

دیگرانت شرور می دیدنت ، دریغا ،  همه شرف بودی
گستاخ می دیدنت ، افسوس ، همه صداقت بودی

بعد تو
نه مرا در باغ جایی ست
و نه در کوچه باغ راهی

نغمه ی روسبی

با درود بر خانم سیمین بهبهانی
که چهره پر درد زنان به اصطلاح روسپی
را چنین زیبا و پر درد به شعر کشانده
درود درود  درود
ع.سر بدار

بده آن قوطی سرخاب مرا
 رنگ به بی رنگی ی خویش
بده آن روغن ، تا تازه کنم
چهرپژمرده ز دلتنگی خویش

بده آن عطر که میشکین سازم
گیسوان را و بریزم بر دوش
بده آن جامه ی تنگم که کسان
تنگ گیرند مرا در آغوش

بده آن تور که عریانی را
در خمش جلوه دو چندان بخشم
هوس انگیزی و آشوبگری 
به سر و سینه و پستان بخشم

بده آن جام که سرمست شوم
به سیه بختی خود  خنده زنم
روی این چهره ی ناشاد غمین
چهره یی شاد و فریبنده زنم

وای از آن همنفسی دیشب من
که روانکاه و توانفرسا بود
لیک پرسید چو از من ،‌ گفتم
کس ندیدم که چنین زیبا بود

وان دگر همسر چندین شب پیش
او همان بود که بیمارم کرد
آنچه پرداخت ، اگر صد می شد
درد ، زان بیشتر آزارم کرد

پر کس بی کسم و زین یاران
غمگساری و هواخواهی نیست
لاف دلجویی بسیار زنند
لیک جز لحظه ی کوتاهی نیست

نه مرا همسر و هم بالینی
که کشد دست وفا بر سر من
نه مرا کودکی و دلبندی
که برد زنگ غم از خاطر من

آه ، این کیست که در می کوبد ؟
همسر امشب من می آید
وای ؛ ای غم ؛ ز دلم دست بکش
کاین زمان شادی او می باید

لب من ای لب نیرنگ فروش
بر غمم پرده یی از راز بکش
تا مرا چند درم بیش دهند
خنده کن ، بوسه بزن ، ناز بکش
سیمین بهبهانی

سرود پناهنده

نجوا کنان به زمزمه سرگرم
مردی ست با سرودی غمناک
خسته دلی ، شکسته دلی ، بیزار
 از سر فکنده تاج عرب بر خاک
این شرزه شیر بیشه ی دین ، آیت خدا
 بی هیچ باک و بیم و ادا
 سوی عجم کشیده دلش ، از عرب جدا
امشب به جای تاج عرب شوق کوچ به سر دارد
آهسته می سراید و با خویش
 امشب سرود و سر دگر دارد
نجوا کنان به زمزمه ، نالان و بی قرار
 با درد و سوز گرید و گوید
امشب چو شب به نیمه رسد خیزم
وز این سیاه زاویه بگریزم
پنهان رهی شناسم و با شوق می روم
ور بایدم دویدن ، با شوق می دوم
گر بسته بود در ؟
 به خدا داد می زنم
سر می نهم به درگه و فریاد می کنم
خسته دل شکسته دل غمناک
افکنده تیره تاج عرب از سر
فریاد می کند
 هیهای ! های ! های
ای ساقیان سخوش میخانه ی الست
راهم دهید آی ! پناهم دهید آی
 اینجا
 درمانده ای ز قافله ی بیدل شماست
آواره ای، گریخته ای ، مانده بی پناه
آه
اینجا منم ، منم
 کز خویشتن نفورم و با دوست دشمنم
امشب عجیب حال خوشی دارد
پا می زند به تاج عرب ، گریان
حال خوشی ، خیال خوشی دارد
امشب من از سلاسل پنهان مدرسه
سیر از اصول و میوه و شاخ درخت دین
وز شک و از یقین
وز رجس خلق و پاکی دامان مدرسه
بگریختم
چگونه بگویم ؟
حکایتی ست
 دیگر به تنگ آمده بودم
از خنده های طعن
وز گریه های بیم
 دیگر دلم گرفته ازین حرمت و حریم
تا چند می توانم باشم به طعن و طنز
حتی گهی به نعره ی نفرین تلخ و تند
غیبت کنان و بدگو پشت سر خدا؟
دیگر به تنگ آمده ام من
تا چند می توانم باشم از او جدا ؟
صاحبدلی ز مدرسه آمد به خانقاه
با خاطری ملول ز ارکان مدرسه
بگریخت از فریب و ریا ، از دروغ و جهل
نابود باد - گوید - بنیان مدرسه
حال خوش و خیال خوشی دارد
با خویشتن جدال خوشی دارد
و اکنون که شب به نیمه رسیده ست
او در خیال خود را بیند
کاوراق شمس و حافظ و خیام
این سرکشان سر خوش اعصار
این سرخوشان سرکش ایام
این تلخکام طایفه ی شنگ و شور بخت
زیر عبا گرفته و بر پشت پوست تخت
آهسته می گریزد
و آب سبوی کهنه و چرکین خود به پای
بر خاک راه ریزد
امشب شگفت حال خوشی دارد
و اکنون که شب ز نیمه گذشته ست
او ، در خیال ، خود را بیند
پنهان گریخته ست و رسیده به خانقاه ، ولی بسته است در
و او سر به در گذاشته و از شکاف آن
با اشتیاق قصه ی خود را
می گوید و ز هول دلش جوش می زند
گویی کسی به قصه ی او گوش می کند
امشب بگاه خلوت غمناک نیمشب
گردون بسان نطع مرصع بود
هر گوهریش آیتی از ذات ایزدی
 آفاق خیره بود به من ، تا چه می کنم
من در سپهر خیره به آیات سرمدی
 بگریختم
به سوی شما می گریختم
بگریختم ، به سوی شما آمدم
شما
ای ساقیان سرخوش میخانه ی الست
ای لولیان مست به ایان کرده پشت ، به خیام کرده رو
 آیا اجازه هست ؟
شب خلوت است و هیچ صدایی نمی رسد
 او در خیال خود را ، بی تاب ، بی قرار
بیند که مشت کوبد پر کوب ، بر دری
 با لابه و خروش
 اما دری چو نیست ، خورد مشت بر سری
راهم دهید آی! پناهم دهید آی!
می ترسد این غریب پناهنده
ای قوم ، پشت در مگذاریدش
 ای قوم ، از برای خدا
گریه می کند
نجواکنان ، به زمزمه سرگرم
 مردی ست دل شکسته و تنها
امشب سرود و سر دگر دارد
امشب هوای کوچ به سر دارد
اما کسی ز دوست نشانش نمی دهد
غمگین نشسته ، گریه امانش نمی دهد
راهم ... دهید ، آی ! ... پناهم دهید ... آی
هو ... هوی .... های ... های

مهدی اخوان